Arama
Moriskolar kimdir? Endülüs'teki son Müslümanlar
Endülüs medeniyeti, tarih sahnesine başlangıcı muhteşem ama sonu hazin olan bir hikayeye sahiptir. İspanya Krallığı'na yenilgileriyle, Endülüslü Müslümanlar büyük bir zulme maruz kaldı. Engizisyon mahkemelerinde yargılanıp asimilasyona uğradılar. Ancak Osmanlı Devleti, binlerce yıllık vatanlarından sürgün edilen bu topluluğa yardım eli uzattı. Moriskolar olarak bilinen ve 15. yüzyılın sonlarında İspanya'da yaşayan, Hristiyan yönetimi altında zorla Hristiyanlaştırılan Müslümanlar, büyük acılar ve direnişlerle dolu bir hikayenin kahramanlarıdır. İşte sizler için Endülüs'teki son Müslümanlar olan Moriskoların hikayesi...
🔸 Osmanlı'nın meşhur denizcileri Kemal Reis ve Barbaros Hayreddin Paşa sonraki yıllarda da İspanya'dan kaçmak isteyen çok sayıda Müslümanı Kuzey Afrika'ya taşıdı.
🔸 Barbaros, 70 bin civarındaki Endülüslü Müslümanı Kuzey Afrika'ya özellikle de Cezayir'e taşıdı. Turgut, Piyale ve Salih reisler gibi Osmanlı denizcileri de İspanya kıyılarına pek çok sefer düzenleyerek çok sayıda Endülüslü Müslüman'ı Kuzey Afrika'ya taşıdı.
🔸Osmanlı Sultanı I. Ahmed, İngiltere Kralı I. James'e, Fransa kral nâibesi Maria de Medici'ye ve Venedik doçuna birer mektup göndererek ülkelerine gelen Moriskolara iyi davranılmasını ve onların Osmanlı topraklarına gönderilmesinin sağlanmasını söyledi.
🔸Cezayir ve Tunus Beylerbeyilerine de Moriskoların himaye altına alınmasını emreden fermanlar gönderdi. Böylece göçmenler devlete ait topraklara yerleştirildi. Beş yıl vergiden muaf tutuldu ve denizcilikten anlayanları donanmada istihdam edildi.
🔸 1609 yılında Kral III. Felipe, Moriskoların, üzerlerindeki tüm baskılara rağmen Hristiyanlaşmadıkları için tüm Moriskoların İspanya'dan sürgün edilmesini emretti.
🔸 Bu karar, Moriskolar için büyük ve yeni bir trajedinin de başlangıcıydı. Yaklaşık 500.000 kişi evlerini ve topraklarını terk etmek zorunda kaldı.
🔸 Moriskolar, Fas, Cezayir ve Osmanlı İmparatorluğu gibi farklı ülkelere göç ettiler ve çoğu zamanla asimilasyona uğradı.
🔸 Ancak, bazı Morisko toplulukları kimliklerini ve kültürlerini korumayı başardı. Bugün hala Fas'ta, Cezayir'de ve Tunus'ta Morisko kökenli topluluklar yaşamaktadır.
🔸 Sürgün edilen Moriskolar, kısa sürede ziraat, ticaret, zenaat, sanat, ilim ve edebiyat alanlarında kendilerini ispat ettiler ve Kuzey Afrika ipek böcekçiliğini ve ipek imalâtını geliştirdiler.
🔸Osmanlı Devleti, Endülüslü Müslümanları için mümkün olanı hiçbir dönemde yapmaktan geri durmadı. Bugün Moriskoların adlarının hala anılmasında Osmanlı'nın yardımelinin önemi büyüktür.