Arama
Müslüman alimlerden miras ‘cerrahi aletler’
Bundan bin yıl önce, yani 10'uncu yüzyıl Güney İspanya'sında yaşasaydık, Batıda "Abulcasis" adıyla tanınan meşhur cerrah Ebü'l Kasım Halef bin Abbas Zehravi'nin omzunun üzerinden bir ameliyatı izleme şansı bulabilirdik belki de. Dünya tıp literatürünün temellerini atan Müslüman alim Zehravi, o dönemde kaleme aldığı Et-Tasrif adlı tıp ansiklopedisini yazıp bitirmiş olurdu ve belki de bugünlere miras kalan cerrahi aletleri görme şansını elde edebilirdik…
Endülüsün en büyük tıp doktoru olan Zehrâvî, 30 ciltten oluşan "Kitab el-Tasrif" adlı tıp kitabı ile dünya cerrahi tarihine en büyük katkı yapan hekim olarak kabul ediliyor.
Yeni uygulamalarla birlikte 200'ü aşkın cerrahi alet geliştirerek cerrahide büyük bir gelişmeye imza atmış, dönemin dişçilik, eczacılık ve cerrahi uygulamalarına ilişkin ayrıntılı bilgiler vermişti.
Et-Tasrif içerisinde yer alan "Cerrahi Üzerine" başlıklı bölümde cerrahi aletlere ilişkin detaylı açıklama verilmesi, bugün görenleri hayrete düşürecektir.
O dönemde ameliyat için özel aletler kullanmak cerrahide son derece yenilikçi bir yaklaşımdı; zira bu tutum, bilimin teorik alandan deneye dayalı çalışmalara geçmesine yardımcı olacaktı.
Zehrâvî'nin bu eseri tıp tarihinde cerrahi aletlerin resimli olarak açıklandığı ilk eserdi.
Aslında bu aletler o kadar iyi tasarlanmıştı ki, bin yıllık süre içerisinde bunlar üzerinde yalnızca ufak birkaç değişiklik yapılmış, Avrupa'da cerrahinin temeli bu cerrahi alet çizimleri sayesinde atılmıştı.
Mümkün olan en hatasız performansı elde etmeyi amaçlayan ve Müslüman biliminin düsturu haline gelen bitmek tükenmek bilmeyen kusursuz alet arayışı, bugün de modern bilimin en önemli ilkeleri arasında yer alır.
Bu arayışa dört elle sarılan Zehrâvî, geliştirdiği cerrahi aletleri elle çizilmiş anlaşılır resimlerle göstermiş ve bunların ne zaman ve nasıl kullanılacağıyla ilgili ayrıntılı bilgiler vermişti.
