Arama
Müslüman alimlerin geometri keşifleri
İslam dünyasında Müslümanlar, tarih boyunca inşa ettikleri pek çok yapıda karmaşık ve zarif geometrik süslemeler kullandılar ve büyüleyici güzellikteki bu eserlerle dünyada ün saldılar. Bu muhteşem motifler, nokta, çizgi ve açılarla oluşturulan iki ve üç boyutlu şekillerin ölçümleri ve özelliklerini ihtiva eden geometri bilimindeki atılımlar olmadan ortaya çıkamazdı. Müslüman alimler, düzgün beşgen, yedigen gibi yüzyıllar boyunca keşfedilememiş geometrik şekilleri çizebilmişler, "altın oran" konusunu ve insan vücudunun bu ölçülere göre yaratıldığını tespit etmişlerdi.
Yunancası bulunmayan bu ikinci eser, Sabit bin Kurra tarafından yapılan Arapça tercümesi ile günümüze ulaştı.
Üçüncü ve son sütun ise Pergalı Apollonios'un Koni Kesitleri adlı eseriydi. Sekiz kitaptan oluşan ve M.Ö. 200 yıllarında yazılan bu eserin yalnızca dört Yunanca, yedi de Arapça nüshası günümüze ulaştı.
Yunan ve İslam dünyasına ait geometrik yapıların çoğu, bir konik kesitler teorisi çerçevesinde birleştirilmişti.
Bu teori, geometrik yapılar, ışığı odaklayan ayna tasarımı ve güneş saati teorisi gibi farklı alanlarda kullanılıyordu. İçi dolu çift koninin yüzeyi, bir dairenin çevresinden (taban) çıkarak, taban düzleminde yer almayan sabit bir noktadan (tepe noktası) geçen düz çizgilerden (üreteç) oluşur.
Konik kesitler ise çift koninin üreteçlerle kesişen bir düzlem ile kesilmesi sonucundan elde edilir. Kalan düzlem kesitinin şekli, düzlem ile üreteçler arasındaki açıya göre belirlenir.
Apollonios, daire haricinde elips, parabol ve hiperbol olmak üzere yalnızca üç tür konik kesit üretebileceğini iddia ediyordu ki bu iddiasında haklıydı.
Ebu Sehl Kûhî, konik kesitler teorisini kullanarak yedi kenarlı düz çokgen, yani bir yedigen oluşturmak için fevkalade bir izlek geliştirmişti.
Ebu Sehl Kûhî, Bağdat'ın nüfuz sahibi Buyid ailesinin önde gelenlerinin himayesinde İslam dünyasının doğu kesiminden toplanan bir grup yetenekli bilim insanından bir tanesiydi.
Hazar Denizi'nin güneyindeki dağlık bölgede doğan ve Bağdat'ın pazaryerinde cam şişelerle jonglör gösterileri yapan Ebu Sehl Kûhî, sonradan bilime yöneldi. Arşimet'in çalışmalarına ilgi duyan Kûhî, Küre ve Silindir Üzerine İkinci Kitap adlı esere bir şerh yazdı.
Daha çok konik kesitlere ve bunların karmaşık geometrik nesnelerin yapımında karşılaşılan sorunların çözümünde kullanımına odaklandı.