Arama
Müslümanların dünyaya bin yıllık mirası: Su yönetimi
İnsan vücudunun olmazsa olmazı su, tüm coğrafyalarda tarımdan beslenmeye her alanda hayatın kaynağıdır. Yüzyıllar önce bu yaşam kaynağını en iyi şekilde değerlendiren Müslümanlar, arazileri için yeni sulama yöntemleri geliştirmişler, su kaybını önlemek için tüneller kazmışlar ve su konusunda ihlalleri önlemek amacıyla kanunlar dahi oluşturmuşlardı. Bugün halen kullanılan tekniklerle su yönetimine dair bilinmeyenleri sizler için derledik.
Kanat adı verilen ve en eski örnekleri İran'da bulunan bu yapılar, tarımın gelişmesi ve daha fazla ekim yapılması sebebiyle hayati önem kazandı.
Özellikle Ortadoğu'nun kuru ikliminde kanat inşaatı önemli bir ihtiyaç halini aldı. Daha sonra İspanya, Kurtuba'ya da getirilen kanatlar sayesinde kentlerde ev içinde su kullanımı mümkün hale geldi.
İran'da ve bugün Afganistan olan bölgede yüzlerce ve binlerce kuyu bulunuyordu ve bu kuyuların hepsi bu yeraltı kanallarıyla birbirine bağlıydı.
Tıkanma ve çökme gibi sorunların önüne geçmek amacıyla bu tasarım benimsenmiş, bu sayede kilometrelerce uzayıp giden çölde ve yaban arazide suyun kesintiye uğramaksızın akması sağlanmıştı.
Kayalık alanlarda kanatlar yüzey suyu halini alıyor, arazinin değişmesiyle birlikte yeniden kayboluyordu.
Cezayir Sahrasında da Fokkara adı verilen yer altı tünelleri bulunmaktaydı.
Buradaki çiftçiler, vardiyalı olarak tahsis edilen su miktarını kontrol edebilmek amacıyla klepsydra adı verilen su saatleri kullanıyordu.
İran'ın bazı bölgelerinde hidroelektrik barajı ve modern sulama sistemleri bulunmasına rağmen, çiftçiler hala kanat kullanıyorlar.
Şiraz'ın kuzeydoğusunda kıymetli bir meta olan su, hala yeraltı kanallarından beslenen kuyulardan temin edilir.
Bu sıcak ve kurak ortamlarda oldukça kısıtlı olan suyun kontrollü bir şekilde ve bir takım kurallar çerçevesinde kullandırılması gerekiyordu.
Bunda dönemin kurumları da çok önemli bir rol oynuyordu. Irak'ta barajlar gibi büyük su yapıları devlete bırakılırken, küçük çaplı su yükseltme makineleri gibi daha küçük altyapıyı yerel nüfus kendisi üstleniyordu.