Nene Hatun'un vatan müdafaası ve tarihimizdeki önemi

Osmanlı, Aziziye tabyalarında Nene Hatun'un teşvikiyle büyük bir dayanıklılık örneği ortaya koymuştu; Aziziye'yi kurtarmış, binlerce Moskof askeri öldürülmüştü. 3 aylık bebeğini beşikte bırakıp cepheye koşan Nene Hatun ise elinde satırıyla, dövüşürken aldığı yaranın etkisiyle kanlar içinde yerde yatıyordu. Ama hiçbir şey ona kanlı satırını elinden bıraktırmayacaktı... 🔸 Erzurum kent merkezine 25 kilometre mesafede yer alan Çeperli köyünde doğan Nene Hatun, 16 yaşındayken Erzurumlu Mehmed Efendi ile evlenerek Erzurum Taşmescit Mahallesi'ne gelin gitti. 🔸 Nene Hatun, 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşına 22 yaşında gencecik bir anne olmasına rağmen 'Bu bebeği bana Allah verdi, ona Allah bakar.' diyerek bebeğini beşikte bırakıp Erzurum halkıyla cepheye koştu. (x) 🔍 Nene Hatun'un destansı yaşamını izlemek için tıklayın 🔸 Osmanlı tarihinin '93 Harbi' olarak adlandırılan en önemli savaşlarından 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşı sırasında beşikteki bebeğini bırakarak cepheye koşan kahraman Türk kadını Nene Hatun'un cesareti ve fedakârlığı, Türk kadınının kahramanlığını gözler önüne serdi. 🔸 Genç yaşta gösterdiği büyük kahramanlıkla gönüllerde taht kuran ve Türk kadınının kahramanlığının simgesi olan Nene Hatun'un bugün de dillerden düşmeyen bu cesareti nesilden nesile aktarıldı. Dönemin NATO Orduları Başkomutanı Amerikalı General Matthew Ridgway'in Erzurum'da Nene Hatun'u cesaretinden dolayı ziyaret ederek elini öpmesi, kahraman Türk kadınının vatanı için tüm fedakarlığı yapabileceğini gösteren Nene Hatun isminin çok daha fazla tanınıp bilinmesini sağladı. (x) 🔍 Nene Hatun anıtına dair özel görüntüleri izlemek için tıklayın 🔸 Cumhuriyet döneminde 'Kırkgöz' soyadını alan Nene Hatun'un 4'ü erkek, 2'si kız 6 çocuğu dünyaya geldi. 🔸 İlk çocuğu Nazım'ı ve sonradan doğan iki oğlunu 1. Dünya Savaşı'nda şehit veren Nene Hatun, yakalandığı soğuk algınlığı ve zatürre nedeniyle kaldırıldığı Numune Hastanesinde 22 Mayıs 1955'te vefat etti. Türk halkının kahramanlığını anlatarak övündüğü ve cesareti her nesle ulaşan Nene Hatun'un mezarı, Erzurum'da kahramanca mücadele ettiği Aziziye Tabyaları'nda bulunuyor. 🔸 Osmanlı tarihinin en önemli savaşlarından 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşı, Osmanlı açısından büyük bir mağlubiyetle sonuçlandı. 🔸 Söz konusu dönemde Rus ordusunun baskınla aldığı kent merkezi yakınındaki Aziziye Tabyaları, Erzurum halkının da yardımıyla yapılan karşı baskınla Ruslardan geri alındı. 🔸 O dönemde Osmanlı, büyük harplerin ve siyasi gerginliklerin yılgınlığı içerisindeydi. 93 Harbi 1877 yılında patlak verdi. Rus akınlarına karşı Osmanlı'da muazzam bir direniş vardı. 🔸 Plevne'de Osman Paşa, bugün bile akıllardan silinmeyecek bir mukavemet gösterdi. Kafkaslar'da ise Ahmet Muhtar Paşa'nın namı dört bir yana yayılmıştı. (x) 🔍 Nene Hatun'un fedakârlıkları 🔸 Ahmet Muhtar Paşa üç taburla Topdağı'na çıktı. Oranın kumandanı Müşir Hasan Tahsin Paşa'nın da ne olup bittiğine dair bilgisi yoktu. Bulunduğu tepeden Ahmet Muhtar Paşa gözlerini Aziziye istihkamlarına dikti. Tabyaların birinde boğazlaşma sürüyor, diğer ikisinden ses seda çıkmıyordu. Sessizliğe gömülü olanların el değiştirmiş olabileceğini tahmin etmesine rağmen fazla emin olamıyordu. Duruma göre hareket etmesini emrederek ihtiyat kuvvetlerinin kumandanı Kaptan Mehmet Paşa'yı, Aziziye Tabyası'na gönderdi. 🔸 Aziziye Tabyası'nda gittikçe yoğunlaşan top tüfek gümbürtüleri Erzurum halkını uyandırdı. Bütün camilerden halkı savunmaya teşvik edici konuşmalar yapılıyor, Ayaz Paşa Camii'nin müezzini, 80 yaşındaki Hacı Abdullah da gür sesiyle ortalığı inletiyordu: 'Ey ahali! Ey Erzurumlular! Moskof kâfiri Aziziye'yi bastı. Allah'ını seven, eli silâh tutan herkes, askerimizin yardımına koşsun! Vatanını seven yetişsin!' 🔸 Nene Hatun'un eşi Nalbant İbrahim, baltasını kaptığı gibi dışarı fırladı. Üç beş adım attıktan sonra geri döndü: 'Nene, Rus tabyalara girmiş. Sen evde kal, çocuğa sahip ol, peşimizden gelme! Ben düşmanın üzerine gidiyorum. Biz Rus'u durdururuz, ama eğer düşman bizi çiğner de şehre girerse; siz kendinizi boğun; sakın canlı teslim olmayın!' dedi. (x) 🔍 Kahraman Türk kadınlarının destansı mücadelesi 🔸 Nene Hatun'un dillere destan olan hikâyesi bu sırada başlayacaktı. Nene Hatun, 3 aylık bebeğini evde bırakarak; 'Bu bebeği bana Allah verdi, ona Allah bakar.' diyerek bebeğini beşikte bırakıp satırı kaptığı gibi o da dış kapıya fırladı. Ellerinde taş, sopa, balta, kazma, tırpan bulunan müthiş bir kalabalık Kars kapıya, Kavak kapıya doğru akıyordu. 🔸 Nene Hatun, Köse Mehmet Ağa'nın karısı Şerife'yi, Kara Fatma'yı, Topal Gülizar'ı kalabalığın arasında görünce, ölüme giderken can yoldaşlarını bulmuş gibiydi. Ayaz Paşa Camii imamının gür sesini kalabalığın ancak bir kısmı duyabiliyordu. 🔸 Halk, omuz darbeleri ile tabyanın demir kapısını devirip içeriye girdi. İlk girenler düşman ateşi ile yere serilmişti; fakat şehitlere basarak hücuma devam eden ahali, kısa sürede Rus askerinin boğazlarına sarılmaya başlamıştı. Rus askerleri ardı ardına yıkılıyor, kışla kan gölüne dönüyordu. 🔸 Sonunda Aziziye kurtarıldı, iki bine yakın Moskof askeri öldürüldü, binlercesi de yaralandı. Halktan da çok şehit ve yaralı vardı. Nene Hatun da yaralanmış, elinde satırı olduğu halde dövüşürken aldığı yaranın etkisiyle kanlar içinde yere yıkılmıştı. Fakat baygın bulunduğu o anlarda dahi kanlı satırını sımsıkı kavramıştı… Göğüs göğüse geçen bir muharebe sonunda Ruslar, Aziziye Tabyasından uzaklaştırıldı. 🔸 Nene Hatun, 93 Harbi sonrasında Balkan Savaşları, Birinci Dünya Savaşı derken oğullarından ikisini de cephede şehit verdi. 1937 yılında, 93 Harbi gazileriyle yapılan bir röportaj vasıtasıyla tanındı. O günden sonra da asla unutulmadı. 🔸 Geçim sıkıntısı çeken Nene Hatun, 1943 yılında ulusal kadın kahramanlardan Name Hanım ile birlikte cumhurbaşkanına bir dilekçe yazarak yardım istedi. Nene Hatun, 1952 yılından itibaren Aziziye Anıtı yapılması çalışmaları sırasında yeniden gündeme geldi. 9. Kolordu Komutanı Korgeneral Refik Koraltan ve karargâhı Erzurum'da bulunan Üçüncü Ordu'nun Komutanı Nurettin Baransel Paşa, dönemin belediye başkanı, Erzurum valisi ile TBMM'nin Nene Hatun'a sahip çıktı. 1952 yılında 30 Ağustos Zaferi kutlamalarında kendisine '3. Ordunun Nenesi' unvanı verildi. Türk Kadınlar Birliği'nin girişimi ile Türkiye'de ilk defa Anneler Günü'nün kutlandığı 1955 yılında Birlik kendisine 'Yılın Anası' unvanı verdi. 🔸 1952'de Erzurum ve çevresinde incelemelerde bulunan NATO Orduları Başkomutanı Amerikalı General Ridgway Erzurum'da Nene Hatun'u ziyaret ederek elini öptü. Bu ziyaretinden yaklaşık bir yıl sonra ABD'de Saturday Evening Post gazetesinde yazdığı makalede Nene Hatun hakkında şu görüşleri yazdı: '1952 Eylül ayında o sırada 97 yaşında bulunan dermansız ihtiyar bir kadıncağızı ziyaret maksadıyla buradan çok uzaklarda mütevazı bir eve gitmiştim. 1877 Kasım ayında Nene henüz birkaç aylık çocuğunun annesi, 22 yaşında genç bir kadındı. Rusya ile Türkiye harp halinde idiler. Bir Rus piyade alayı Erzurum'u henüz kuşatmamıştı. Şehirde bulunan az sayıda Türk kuvvetleri son bir gayretle tutunmaya çalışıyorlardı. Şehir sakinleri Türk kumandanına gitmişler ve ileri gelenleri vasıtasıyla şehirde bulunan kadın erkek genç ihtiyar herkesin istilacıları imha etmek için bir gece baskını konusunda kendisine yardıma hazır olduklarını söylemişlerdi. Komşuları, Nene Hatun'a bu işe katılmamasını söylediler çünkü onun yeri bebeğinin yanıydı. Nene, 'hayır' diye cevap vermişti. 'Bu bebeği bana Allah verdi, ona Allah bakar. Ben de onu Allah'a emanet edip sizinle baskına iştirak edeceğim.' O gece erkekler kadınlar ve hatta çocuklar tırpan, bıçak ve sopalarla silahlanıp Rus kuvvetlerine hücum etmek için askere katıldılar. Taarruz muvaffak oldu ve Rus alayı imha edildi.' 🔸 Ridgway'in Nene Hatun'u ziyaretinden sonra 'Birçok millet kahramanlarını sadece kahramanlık sanatı olan ordularının içinde arar ve ancak böylelikle bulur. 🔸 Türklerde ise hakiki kahramanlar akla gelmeyen mütevazı köşelerin iddiasız sakinleridir çünkü onlar kahramanlık iddiasında da değillerdir. 🔸 Buna ihtiyaçları da yoktur çünkü kahraman olarak yaratılmışlardır. Nene Hatun'un elini bu hisle öpüyor ve onu tanımış olmaktan iftihar ediyorum.' ifadelerini de kullanmıştı. 🔸 Erzurum'daki Aziziye zaferi, asker ile halkın birlikte kazandıkları önemli zaferdir. Diğer taraftan bu zafer bir bakıma kadın ve çocukların zaferidir. 🔸 Nitekim zaferden sonra Erzurumlulara bizzat teşekkür eden dönemin padişahı Sultan 2. Abdülhamid, 12 Kasım 1877 tarihinde 'Haysiyetli ve Onurlu Erzurum Ahalisine Telgraf' başlığıyla bir telgraf göndererek halkın onurlu duruşunu takdir etmişti.

Nene Hatun'un vatan müdafaası ve tarihimizdeki önemi

Yozgat'ta çay ocağı işletmecisi cuma günleri sabah namazında cemaate çorba ikram ediyor

Adıyaman'da deniz kestanesi fosili bulundu

PODCAST I Truman Show Sendromu

Ahmet Hamdi Tanpınar'ın kaleminden Erzurum

Cengiz Aytmatov'un Cemile eserinden unutulmaz cümleler

80 yıldır dinmeyen acı: Ahıska Sürgünü

İslam’dan edebiyata kadar en özgün konuların podcastleri

Jenny Molendyk Divleli Bölüm 2 I Fikriyat Sohbetleri

Filistin Davamız

İçişleri Bakanı Yerlikaya'dan Rize'deki depreme ilişkin açıklama:

Fosil yakıt kaynaklı karbon emisyonları bu yıl yeni rekor seviyeye ulaşabilir

Sanatçılar Gazze'ye Sessiz Kalmadı

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Haris el-Muhâsibi'den Hakk'ı Arayanlara Nasihatler

Türkiye’de Yahudi lobisi

Haim Saban'ın Trump kehaneti

Filistin’i işgale yönelik Yahudi göçleri: Aliyah

İsrail işgallerine karşı "birlik" çağrısı

Osmanlı belgeleri ışığında Filistin’e Yahudi göçü

Bosna Savaşı öncesinde bölgedeki gerilimlerin tarihsel kökenleri

Jenny Molendyk Divleli Bölüm 2 I Fikriyat Sohbetleri

Filistin Davamız

Cengiz Aytmatov'un Cemile eserinden unutulmaz cümleler

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Ahmet Hamdi Tanpınar'ın kaleminden Erzurum

Türklerin tarihi kenti "Togu Balık" bulundu

Arama

Nene Hatun'un vatan müdafaası ve tarihimizdeki önemi