Arama
Nizamülmülk ve "Siyasetname"
İslam tarihinde vezir denilince akla gelen ilk isimlerden olan Nizamülmülk, iyi bir eğitim almış akıllı bir idareciydi. Sultan Alparslan'ın isteği doğrultusunda İslam dünyasındaki tehlikeli fikir akımlarının önünü kesen bilge vezir, Nizamiye medreselerinin kurulmasına ön ayak olarak "ehl-i sünnet" akidesinin devamı için çabaladı. Sultan Melikşah için kaleme aldığı "siyasetname" isimli eseriyle arkasında yöneticiler için altın öğütler bırakan Nizamülmülk'e yakından bakalım.
NİZAMÜLMÜLK VE ALİMLER
⚫ Alimlerle daima birlikte bulunan Nizamülmülk'ün yetişmesinde Ebu Ali ed-Dakkak ve Ebu Abdurrahman es-Sülemi'nin ciddi katkıları olmuştu.
⚫ Ayrıca İmam Kuşeyri ve İmam Cüveyni gibi devrin önde gelen alimleri belli aralıklara Nizamülmülk'ü ziyaret ederek ona tavsiyelerde bulunurlardı.
NİZAMÜLMÜLK VEFATI
⚫ Nizamülmülk'ün vefatı halk ve askerler nezdinde ciddi bir karşılık bulmuştu. Sultan Melikşah bizzat askeri teftiş ederek taşkınlığın önüne geçmişti.
⚫ Batınilerin öldürdüğü ilk büyük devlet adamı olan Nizamülmülk'ün vefatından tam otuz beş gün sonra Sultan Melikşah da vefat etti. Büyük vezirin ölümü adeta Selçuklu'yu dağılma sürecine soktu.
Batıniler kimdir?
Kur'an-ı Kerim'in ayetlerini farklı şekillerde yorumlayan gruplara verilen genel isim.
NİZAMÜLMÜLK'ÜN ESERİ: SİYASETNAME
⚫ İdareciliğinin yanında önemli de bir müellif olan Nizamülmülk, İslam kültür ve medeniyeti, İslam devletleri ve Selçukluların idari yapısı hakkında bilgi veren Siyasetname, orijinal adıyla "siyerul müluk" isimli eserin yazarıydı.
⚫ Medeniyet tecrübemizin sadece fetihlerle devam etmeyeceğinin farkında olan Sultan Melikşah eser telifinin ne kadar önemli bir amil olduğunun farkındaydı.
MELİKŞAH'IN EMELİ
⚫ Sultan bu hayırlı emellerini hakikate dökmek için bir eser telifi yarışması başlatmıştı. Burada ana tema devlet yönetimi, ideal devletin maddeler halinde izah edilmesiydi.
⚫ Melikşah yarışmaya katılan eserler arasında Nizamülmülk'ün telif ettiği "siyerül müluk", Siyasetname adlı eserini çok beğendi. Zira bu eser yılların devlet tecrübesinin kağıda dökümüydü.
50 BAŞLIKTA DEVLET
⚫ Selçukluların dahi veziri Nizamülmülk, Siyasetname isimli eserinde devlet teşkilatı ve devlet idaresini ana hatlarıyla en ince detayına dek işledi.
⚫ 50 başlıkta tüm meseleleri toplayan ve vazıh şekilde izah eden Nizamülmülk, eserini kendisinden sonra gelecek olan sultanlar için bir vasiyet gibi düşünmüştü.