Arama
Orta Doğu'yu şekillendiren kadın: Lady Hester Stanhope
Osmanlı Devleti altı yüz yılı aşan tarihi süresince her milletten seyyahın ilk rotası oldu. Her yüzyılda yazılan seyahatnameler cihan devletine karşı seyyahların içine tükenmez bir seyahat aşkı ekti. Bu gezginlerin en önemlilerinden biri olan Lady Hester Stanhope gerçekleştirdiği, uzun yıllara yayılan gezisinde İngiliz Devleti'nin gözünün Orta Doğu'ya dikilmesine sebep oldu.
🔷 Bu bilgilerin doğruluğu ise akılları karıştırır. Özellikle Sultan II. Mahmud'a dair serdedilen görüşler tamamen kulaktan dolmadır. Birilerinden duyulan hayali sözlerdir. Onun dışında kalanlara dair bazı tespitler önemlidir.
🔷 Hester'in Kavalalı ile bizzat tanışıp onun misafiri olması ve bunları mektuplarında yazması, Fransa ile yakın ilişkilere sahip bu Osmanlı paşasının nasıl biri olduğu, görüşleriyle alakalı İngiliz kamuoyunu bilgilendirmesi İngiltere açısından oldukça önemlidir.
🔷 Osmanlı Devleti'ndeki dini ve siyasi hayata yakından ilgi duyan Lady Hester, anılarında gördüğü, şahit olduğu olayların yanında bu meselelere karşı tavırlarını da belli eder.
🔷 Bir Hristiyan fundamentalisti olan Stanhope, her Batılı gibi evvela Müslümanlara büyük bir ön yargı ile yaklaşsa da zamanla tavrı değişir.
Fundamentalizm ne demek?
Radikal dincilik olarak tarif edilen tabir, din dışındaki tüm görüşlere karşı merhametsiz olmayı savunur.
Yaşama dair tespitleri
🔷 Lady Hester Stanhope yıllar süren gözlemlerinde sosyal hayat, kültürel olgular üzerine bölgeyle alakalı önemli bilgiler verir. Ticari hayat, giyim, yemek gibi meselelerde Batı, Hester'in yazdıklarıyla Osmanlı imgesini yeniler.
🔷 Lakin o, kendisine farklı gelen kültürel meselelere dair mesafelidir ve Osmanlı toplumunu yer yer anlayamaz. Bu husus özellikle kadın-erkek ilişkilerinde kendini gösterir.
🔷 Özellikle Osmanlı toplumu ile alakalı meselelere bir fundamentalist ve oryantalist gözüyle bakan Stanhope, siyasi meselelerde ise yerinde tespitler yapar.
🔷 Orta Doğu'da yaşayan kabileler, hakim kültürler, davranışlar gibi husularda eserlerinde önemli bilgiler veren bir nevi İngiliz Devleti'ne eserleri ve mektupları yoluyla ciddi manada istihbarat sağlar.
Fundamentalist ne demek?
Köktendinci anlamına gelen tabir.
İNGİLİZ KADIN CASUSUN GÜNLÜKLERİNDE GEÇEN SIRA DIŞI BİLGİLER
Kitapları
🔷 19. yüzyılın önemli simalarından olan Lady Hester Stanhope, İngilizlerin gözünü Orta Doğu'ya çevirmesini sağlar. Bu bakımdan Stanhope'un iki ayrı kitap olarak yayınlanan bölgeyle ilgili gözlemleri, hatıraları ve tespitleri de İngilizler tarafından çokça okunur.
🔷 Bu okumalar siyasal ve edebi düzlemde kendisine yer bulur. Hatta bir dönem İngiltere başta olmak üzere Avrupa'nın bazı şehirlerinden Orta Doğu'ya sözde turistik geziler düzenlenmeye başlanır.