Arama
Osmanlı, ABD'yi nasıl vergiye bağladı?
ABD'nin, 18. yüzyılda Osmanlı Devleti'ne haraç ödediğini biliyor muydunuz? III. Selim'in hükümdarlığı döneminde, Cezayir Beylerbeyi Hasan Paşa, ABD ile 5 Eylül 1795'te Türkçe bir antlaşma imzaladı. Akdeniz'de ticaret yapabilmek için imzalanan bu antlaşmayla ABD, 29 yıl boyunca Osmanlı'ya vergi ödedi. ABD'nin tarihte, vergi vermeyi kabul ettiği tek devlet Osmanlı'ydı.
18. yüzyılın sonlarına gelindiğinde Osmanlı İmparatorluğu, eski gücünü kaybetse de dünyanın en önemli devletinden biriydi. Aynı dönemlerde yeni bir devlet tarih sahnesine çıkmıştı.
Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ile yaptığı bağımsızlık savaşından zaferle ayrıldıktan sonra, 1776 yılında bağımsızlığını kazandı. Ticaret ve deniz yollarına çok uzak bir coğrafyada yeni bir devlet olarak kurulan ABD, dünyaya açılmak için deniz yollarını kullanması gerekiyordu. Amerika Birleşik Devletleri, 1783'te bağımsız olmasından sonra dünya sularında faaliyete geçti.
Kıtalar arası sularda yelken açan ABD, herhangi bir antlaşma olmamasına rağmen Akdeniz'de faaliyet göstermeye başladı.
Cezayirli deniz gazileri ise 1785'ten itibaren rastladıkları Amerikan gemilerine nefes aldırmıyordu. 1785 Temmuz'unda Cadiz açıklarında yakalanan bir ABD gemisi Cezayir limanlarına getirilmişti.
Beylerbeyi Cezayirli Gazi Hasan Paşa, 1793'ün Ekim ve Kasım aylarında 11 Amerikan gemisini ele geçirdi.
ABD Kongresi 1794'te Cezayir'le mücadele için 700 bin altın bütçe ayırarak, Osmanlı donanmasına karşı koyacak güçte gemiler üretilmesi, kuvvetli gemiler yapılması için adım attı.
Amerikalılar, bu hazırlıkların yanı sıra ağır yenilgiden gemilerini kurtarmak için 1795'te Joseph Donaldson başkanlığındaki bir heyeti Cezayir'e gönderdiler.
III. Selim'in hükümdarlığı döneminde, Gazi Hasan Paşa, ABD ile 5 Eylül 1795'te Türkçe bir antlaşma imzaladı.
23 sayfalık bir ahidname olan belgenin sonunda Cezayir Beylerbeyi Hasan Paşa'nın mührü ve imzası vardı.
Antlaşmanın girişi ise şöyleydi: "İşbu 1795 senesinde hâlâ Amerikan ceziresi eyaletlerine mutasarrıf George Washington namlı Amerikan hâkimiyle Ocağımız Cezayir'de sahibü'ddevlet olan Saadetlü Hasan Paşa hazretlerinin reyi ve muzaffer askerlerin ağası, kul kethüdası vesair divan halkı ve bütün askerlerin ileri gelenlerinin ittifakıyla bu sulh-u salahımız metin ve muhkem olup, sabit olmuştur. Bugünden sonra sulhumuza muhalif, mugayir ve bozacak söz kalmamıştır."