Osmanlı, ABD'yi nasıl vergiye bağladı?
ABD'nin, 18. yüzyılda Osmanlı Devleti'ne haraç ödediğini biliyor muydunuz? III. Selim'in hükümdarlığı döneminde, Cezayir Beylerbeyi Hasan Paşa, ABD ile 5 Eylül 1795'te Türkçe bir antlaşma imzaladı. Akdeniz'de ticaret yapabilmek için imzalanan bu antlaşmayla ABD, 29 yıl boyunca Osmanlı'ya vergi ödedi. ABD'nin tarihte, vergi vermeyi kabul ettiği tek devlet Osmanlı'ydı.
Giriş Tarihi: 05.09.2019
13:28
Güncelleme Tarihi: 29.11.2023
14:31
Kıtalar arası sularda yelken açan ABD, herhangi bir antlaşma olmamasına rağmen Akdeniz'de faaliyet göstermeye başladı.
Cezayirli deniz gazileri ise 1785'ten itibaren rastladıkları Amerikan gemilerine nefes aldırmıyordu. 1785 Temmuz'unda Cadiz açıklarında yakalanan bir ABD gemisi Cezayir limanlarına getirilmişti.
Beylerbeyi Cezayirli Gazi Hasan Paşa, 1793'ün Ekim ve Kasım aylarında 11 Amerikan gemisini ele geçirdi.
ABD Kongresi 1794'te Cezayir'le mücadele için 700 bin altın bütçe ayırarak , Osmanlı donanmasına karşı koyacak güçte gemiler üretilmesi, kuvvetli gemiler yapılması için adım attı.
Amerikalılar, bu hazırlıkların yanı sıra ağır yenilgiden gemilerini kurtarmak için 1795'te Joseph Donaldson başkanlığında ki bir heyeti Cezayir'e gönderdiler.
III. Selim'in hükümdarlığı döneminde, Gazi Hasan Paşa, ABD ile 5 Eylül 1795' te Türkçe bir antlaşma imzaladı.
ABD'NİN VERGİYE BAĞLANDIĞI ANTLAŞMA
23 sayfalık bir ahidname olan belgenin sonunda Cezayir Beylerbeyi Hasan Paşa'nın mührü ve imzası vardı.
Antlaşmanın girişi ise şöyleydi: "İşbu 1795 senesinde hâlâ Amerikan ceziresi eyaletlerine mutasarrıf George Washington namlı Amerikan hâkimiyle Ocağımız Cezayir'de sahibü'ddevlet olan Saadetlü Hasan Paşa hazretlerinin reyi ve muzaffer askerlerin ağası, kul kethüdası vesair divan halkı ve bütün askerlerin ileri gelenlerinin ittifakıyla bu sulh-u salahımız metin ve muhkem olup, sabit olmuştur. Bugünden sonra sulhumuza muhalif, mugayir ve bozacak söz kalmamıştır."
ABD, bu antlaşmaya göre Cezayir'de bulunan esirlerin bırakılması için Cezayir Beylerbeyi Hasan Paşa'ya 642 bin 500 dolar "haraç" verecek ve her sene 21 bin 600 dolar (12 bin altın) tutarında vergiyi de muntazaman ödeyecekti.
22 maddeden oluşan bu antlaşmaya ABD adına Joseph Donaldson, Osmanlı adına ise Cezayirli Gazi Hasan Paşa imza attı.