Arama
Osmanlı döneminde Cezayir
Batılılar tarafından sömürge kıtası haline getirilen Afrika'da, denize kıyısı olan ülkeler imkânlar bakımından diğer bölgelerdeki devletlere göre daha şanslı gözükse de sürekli istila ve değişime uğradıklarından tarih boyunca kargaşa içinde olmuşlardı. Bu devletlerden biri de Kuzey Afrika'da bulunan Cezayir idi. Akdeniz'in önemli noktasında bulunan bu ülkenin seyri Osmanlı'nın bölgeyi fethetmesinden sonra değişti. Gelin, dünyaya adalet ve merhamet dağıtan Osmanlı'nın Cezayir'deki faaliyetlerine bakalım.
🔷 İspanya'da büyük bir zulme maruz kalan 70 bin Endülüslü Müslümanı gemileriyle Cezayir'e taşıyarak kurtardı. Osmanlı'nın fethettiği ilk dönemlerde Cezayir, "Türklerin Hindistan'ı" olarak şöhret kazansa da bölgeyi Portekizliler, Hollandalılar gibi sömürmediği için bu adlandırma uygun olmaz.
🔷 Kanuni döneminde Cezayir, Osmanlı beylerbeyliği yapılır. Sultan Süleyman, Barbaros'u İstanbul'a davet ederek bu görevi ona tevdi eder. Faaliyetlerine durmaksızın devam eden büyük denizci, Sâhil ve Tel bölgesini fetheder.
🔷 Barbaros Paşa, 1538 yılında Andrea Doria kumandasındaki Haçlı donanmasını Preveze'de yenilgiye uğratarak Orta Akdeniz'de kesin olarak Osmanlı üstünlüğünü sağlar.
🔷 Osmanlı Devleti'nin Fransa ile münasebetleri Kanuni döneminde çok iyi bir çizgide ilerlediği görülür. Bu dönemde Fransa'yı koruyup kapitülasyonlar veren devlet, Akdeniz'de kuvvetli ittifak kurar. Hayreddin Paşa, İspanyollara karşı Akdeniz'de Fransızlar ile ortak harekâtlar düzenler. Osmanlı, Fas'ın merkezine kadar ilerler.
💠 Garp ocakları içinde en büyük donanmaya sahip olan beylerbeyliği, Cezayir idi.
🔎 Garp ocakları nedir?
XVI ve XX. yüzyıllar arasında Osmanlı Devlet'i Cezayir, Tunus ve Trablusgarp'dan oluşan bu üç eyalete "garp ocakları" olarak isimlendirmiştir. Garp "batı" demektir. Garp ocaklarının en ünlüsü ve önemlisi Cezayir idi.
🔷 Osmanlı fethettiği her bölgede pek çok eser yaparak kenti ihya eder. Üç asır hüküm sürdüğü Cezayir'e altın çağını yaşatır. Fransızlar 1830 yılında Cezayir'i işgal edip tahrip etmesinden dolayı çok sayıda eser günümüze ulaşamasa da hala mevcut bulunan eserler vardır.
🔷 Cezayir'de Osmanlı döneminden kalma; 107 cami-mescid, 90 medrese, 62 hamam bulunur. Bu bölgede ibadet alanları bizim bildiğimiz camilerden ziyade küçük olan mescitler şeklindedir.
🔷 Cezayir'in ilim ve kültür noktası olan yer ülkenin en büyük şehri Konstantin'dir. Osmanlı hakimiyeti devrinde çok sayıda alimi, talebesi, kitabı, kütüphanesi, ilim ve irfan merkezi bulunan bu şehir, ülkenin en önemli kültür merkezi durumundadır. Mescidu'l-Ahdar, Hasan Paşa, Kasr Ahmed Bey, Beytu'bni'l- Fekün, Kostantin şehrinde Osmanlı döneminden kalan eserlerin en önemli olanlardır.
Bey Sarayı
🔷 Osmanlı Devleti'nin Oran'daki beylerinden Muhammed Bin Osman el-Kebir, 1792 yılında 5,5 hektarlık alanda Bey Sarayı'nı inşa ettirir.
🔷 Saray, Marsa el-Kebir Limanı'na demirlemiş gemileri bu sakin kasaba için can atan Frenk ve İspanyol işgalcilerden koruyan bir gemi şeklinde tasarlanır. Muhammed Bin Osman el-Kebir, devlet işlerini yürüttüğü sarayının yapımında özellikle kırmızı tuğla ve çok sert kayaların kullanılmasına özen gösterdi.
🔸 Bey Sarayı'nın divan kısmının tavanında yer alan Kur'an-ı Kerim'den ayetler ile Osmanlı arması, Fransız sömürgeciliği döneminde Oran'ı ziyaret eden 3. Napolyon'a bağlılığı ifade eden söz ve armalarla değiştirildi.
Napolyon'un Doğu düşlerini sona erdiren Osmanlı