Osmanlı Kıbrıs'ı nasıl fethetti?
Kıbrıs, sahip olduğu jeopolitik konumu sebebiyle tarih boyunca önemli bir ada oldu. Çok eski çağlardan beri yerleşimin olduğu, asırlar boyunca pek çok milletin hakimiyeti altına giren Kıbrıs, Müslümanlar tarafından ilk kez Hz. Osman döneminde fethedilmek istendi. Bu sefer sonucunda Kıbrıs fethedilemediyse de vergiye bağlandı. Daha sonra Venedik'in hakimiyetine giren Kıbrıs'ın tekrar Müslümanların eline geçmesinin, İslam aleminin lideri olan Osmanlılara düştüğü bilinciyle Kıbrıs'a sefer düzenlendi. Peki, Osmanlı Kıbrıs'ı nasıl fethetti? Kıbrıs'ın fethi öncesi nasıl önlemler alındı? Kıbrıs'ta uygulanan iskan politikası nasıldı?
Giriş Tarihi: 04.03.2020
16:21
Güncelleme Tarihi: 21.10.2020
13:25
KIBRIS DOĞU AKDENİZ İÇİN ÖNEMLİ BİR KALEYDİ
Doğu Akdeniz'de hâkimiyet kurmaya başlayan Osmanlılar için Kıbrıs'ın Venediklilerin elinde bulunması mahzurluydu. Mısır ile Anadolu'nun güvenli bir şekilde irtibat kurmasına engel olduğu gibi Osmanlı İmparatorluğu'nun kıyılarının güvenliğini de tehdit etmekteydi.
Kıbrıs'ta üslenen korsanların Osmanlı gemilerine verdiği zararlardan dolayı Osmanlılar defalarca Venedik'e bu durumun düzeltilmesi için müracaat etmişlerse de bir sonuç çıkmamıştı.
KAPİTÜLASYONLARDA KIBRIS’IN DA PAYI VARDI
Osmanlıların Doğu Akdeniz'e hâkim olma süreci çerçevesinde Kıbrıs'ı bu yıllarda ele geçirmeye çalışmaları kaçınılmazdı.
Nitekim 1569'da Fransa'yla çok kapsamlı bir kapitülasyon antlaşması imzalanması da Kıbrıs'a sefer açıldığında batıda Osmanlılar aleyhine yürütülecek bir ittifakın gücünü azaltmak içindi.
KIBRIS SEFERİNİN TARİHİ NASIL BELİRLENDİ?
Kıbrıs'a yönelik seferin tarihi ise Osmanlı İmparatorluğu'nun o dönemde yürüttüğü siyasete göre değil, devlet adamlarının padişah üzerindeki tesirlerine göre oldu. İmparatorluğun çok yakın gündeminde İspanya Müslümanlarına yardım ve Don-Volga Kanalı projesi vardı.
Sokollu Mehmed Paşa bunları ön planda tutmakta ve Kıbrıs'a yapılacak bir seferin batıda Osmanlı aleyhine bir ittifaka dönüşebileceğini ileri sürmekteydi. Ayrıca padişahı bu sefere teşvik eden Lala Mustafa Paşa, onun rakibiydi ve kazanacağı bir başarı ona veziriazamlık yolunu açabilirdi.
ŞEYHÜLİSLAM EBUSSUUD EFENDİ’NİN KIBRIS FETVASI
1570'te Mısır'dan şeker ve pirinç getiren bir geminin Kıbrıs'ta barınan korsanlar tarafından zapt edilmesi üzerine, Lala Mustafa Paşa'nın fikri galip gelerek, Kıbrıs seferine karar verildi.
Devrin Şeyhülislamı Ebussuud Efendi de bir zamanlar İslam toprağı olan Kıbrıs'ın Hristiyanların eline geçmesiyle buradaki mescid ve medreselerin harap olduğu ve bu beldenin tekrar Müslümanların eline geçmesinin İslam âleminin lideri olan Osmanlılara düştüğü şeklinde bir fetva vererek, Kıbrıs seferine dini cepheden bir meşruiyet kazandırdı.
TÜRK CASUS TEŞKİLATININ VENEDİK’TEKİ FAALİYETLERİ
Osmanlı İmparatorluğu, Kıbrıs seferi sırasında cephenin genişlememesi için Avusturya ve İran ile ilişkilerini iyi tutmaya gayret gösterdi. Venedik, Osmanlıların donanmayı hazırlamasından kendi üzerine bir sefer hazırlığına giriştiğinden şüphelenmekteydi.
13 Ekim 1569 gecesi Venedik'teki barut deposu infilak etti ve çıkan yangın tersaneye de zarar verdi. Batılı tarihçiler bu hadiseyi Türk casus teşkilatının bir eseri olarak gösterirler.