Arama
Osmanlı saray mutfağının Ramazan’daki eşsiz lezzetleri
Osmanlı toplumunda saraydan imparatorluğun en ücra köşesindeki Müslümanlara kadar hemen herkes için Ramazan özel bir anlama sahipti. Sofralar bu ayda daha özenli ve görünür bir hal alırdı. Zengin bir mutfak kültürüne sahip olan Osmanlı saray mutfağı da Ramazan ayı ile birlikte öğünlerini ve yemek çeşitlerini bu aya göre düzenlerdi. Saray mutfaklarından halka yapılan ikramlar ve yardımlarla birlikte saray dışındakiler de bu tüketime ortak olurlardı. Peki, Ramazan ayında Osmanlı Sarayı'nda neler ne zaman yenilirdi, sarayın bu ayda tüketim alışkanlığı nasıl değişirdi?
🔹 Osmanlı Saray mutfaklarında yeme, içmede ve sofralarda vazgeçilmez unsur et ve et ürünleriydi. Et ve et ürünleri besinlerin en değerlisi olarak addedilirdi.
🔹 Özellikle insanın daha uzun süre tok kalmasını sağlayan et ürünleri, uzun süre yeme ve içmeden uzak kalınan Ramazan ayında sofraların vazgeçilmeziydi ve çoklukla tercih edilirdi.
🔹 Ramazan ayında sofralara alınan et çeşitleri:
➡ Koyun eti
➡ Kuzu eti
➡ Tavuk eti
➡ Güvercin eti
➡ Toklu Eti
➡ İşkembe
➡ Ciğer
➡ Sucuk
➡ Pastırma
➡ Kıyma
🔹 Osmanlı saray mutfağında beslenme alışkanlığı sağlığı korumak üzerineydi. Bu koruma dengeli besin tüketilerek sağlanırdı.
🔹 Beslenmede dengeyi sağlayabilmek adına sofralarda et ürünlerinin yanında bitkisel ürünler de yer alırdı. Etler sebzelerle beraber pişirilerek dengelenir, meyveler ise çiğ olarak tüketilir veya şerbet, şurup, hoşaf gibi içeceklerin yapımında kullanılırdı.
🔹 Özellikle şerbetler hazmı kolaylaştırıcı özelliğinden dolayı sık sık tüketilir, daha fazla sıvı alınımına olanak tanıdıkları için tedavide de kullanılırdı.
🔹 Ramazan ayında sofralara alınan meyveler:
➡ Beyaz Üzüm
➡ Siyah Üzüm
➡ Vişne
➡ Kavun
➡ Kayısı
➡ Erik
➡ Kavata
➡ Oturak kavata
➡ İncir
➡ Karpuz
➡ Kiraz
➡ Hurma
🔹 Kaynaklarda karşımıza çıkan kavata ve oturak kavatanın yeşil domates mi yoksa biber mi olduğu tartışılır. Ancak farklı bir ürün olarak kavatanın ve oturaklı kavatanın kullanılması ilginçtir.
🔹 Ramazan ayında sofralara alınan sebzeler:
➡ Bamya
➡ Limon
➡ Kereviz
➡ Asma yaprağı
➡ Soğan
➡ Sarımsak
➡ Enginar
🔹 Saray mutfaklarına alınan muhtelif ürünler bizlere yemeklerin çeşitliliği hakkında birtakım ipuçları verir.
🔹 Osmanlılar yemek yapımında genellikle sadeyağ tercih etseler de tereyağı, zeytinyağı ve susam yağı da kullanılırdı. Ayrıca baharat ve çiçeklerin kullanımı da oldukça yüksekti. Bunların bir kısmı yemek, tatlı ve şerbetlerde kullanılırken, bir kısmından da çay şeklinde faydalanılırdı.
🔹 Ramazan ayında sofralara alınan çiçekler:
➡ Gül
➡ Menekşe
➡ Nilüfer
➡ Papatya
➡ Şeftali
➡ Çiçeği
🔹 Osmanlı'nın on sekizinci yüzyılında yazılmış, müellifi bilinmeyen bir yemek risalesinde o dönemde saray ve halk mutfağında yapılan yemeklerin tarifleri bulunur. Kitaptaki yemek tarifleri fazla baharat içermez.
🔹 Yine kitapta; çorbalar, hamur işleri, helvalar, kebaplar, et yemekleri, sebze ve turşular ve hoşaflar başlığı ile tarifleri vardır. Kitap o dönemdeki yemeklerle ilgili bilgiler içerir. Buradan anlaşıldığı üzere Osmanlı saray mutfağında yemekler mevsimlere ve günlere göre de ayrı olarak düzenlenirdi.