Arama
Osmanlı sarayında hicri yılbaşı nasıl karşılanırdı?
İslamiyet tarihi için milat kabul edilen Hicret, Müslümanlar için yepyeni bir sayfa açtı. Peygamber Efendimiz 1442 yıl önce bugün, Mekke'den Medine'ye hicret etmiş; 16 yıl sonra dönemin halifesi Hz. Ömer tarafından Hicret, takvimin başlangıcı olarak kabul edilmişti. Muharrem ayının birinci günü olan hicri yılbaşı, Osmanlı saraylarında özel bir ihtimamla kutlanır; devlet adamları, ulema ve gayrimüslim cemaatlerin liderleri saraya gelerek tebrikte bulunurlardı.
Biz de kendi bendegânımıza verirdik. Yılbaşının başka bir hususiyeti yoktu. Kadınlar arasında yeni bir elbise giymek uğurlu sayılırdı. Yeni bir şey mutlaka giyilirdi.
Muharremin onuncu günü aşure pişerdi. Bu aşure saraya, dairelere testilerle gelirdi. Bütün hanedan âzasına gönderilirdi.
Hamidiye Camii'nin avlusundaki meydana kazanlarla aşure konup fakir fukaraya dağıtılırdı. Talimhane Meydanı'nda askere dağıtılır, bütün kışlalara gönderilirdi.
Tekkelere saraydan aşure gittiği gibi tekkelerden de saraya gelirdi. Paşalardan, büyük ailelerden kıymetli testiler içinde tüllere bağlanmış aşureler saraya gönderilir, testiler boşaltılır, sarayda pişen aşureden içine konup testi iade olunurdu. Bu, bir âdetti."
Yeni basılan paralar, saray ahalisine, hizmetlilere ve tebrik için gelenlere bahşiş olarak verilirdi. Altın paralar kırmızı atlas keseler içinde dağıtılır, sadrazam ve şeyhülislâm ile vükelâya ait muharremiyeler diğerlerine oranla daha çok olurdu.
Yeni hicrî yılı tebrik etmek üzere sadrazam ve şeyhülislâm, padişah tarafından kabul edilirdi.
Sultan Abdülmecid, 4 Mart 1840 tarihindeki hicrî yılbaşında, dönemin sadrazamı Koca Hüsrev Mehmed Paşa ve Şeyhülislam Mekkizade Mustafa Asım Efendi'ye yeni yıl tebriğinde bulunmuş ve şu sözlere yer vermişti:
"Benim Vezirim,
Cenâb-ı Hakk bu sal-i meyamin-iştimali zât-ı hümayunumuz ile cümle ümmet-i Muhammed haklarında müteyemmen ve mes'ud eyleyüb nice nice emsaliyle müşerref ederek nusret ve futühâte mazhâriyetle sâye-i hümayunumuzda kaffe-i ümmet-i Muhammed'e asayiş ihsan eyleye âmin. İşbu Cumartesi günü efendi da'imiz ile bi'l-maiyye rikab-ı hümayunuma gelesiz."
Sultan Abdülmecid'in söylediği bu sözlerin günümüz Türkçesine çevirisi şu şekilde:
"Cenab-ı Hakk, bereket, mutluluk ve uğurla dolu bu yılı şahsımızla birlikte bütün ümmet-i Muhammed hakkında mübarek, saadetli ve mutlu kılıp bizleri daha nice benzer yıllarla şereflendirerek, yardımıyla başarı ve zaferlere nail edip himaye ve korumamız altında cümle ümmet-i Muhammed'e asayiş ve güvenlik ihsan eylesin. Âmin. İşbu Cumartesi günü Şeyhülislam Efendi ile birlikte huzuruma gelin."