Arama
Osmanlı'da hanımlara mahsus verilen nişan: Şefkat
Sultan Abdülhamid Han döneminde sadece kadınlara mahsus olarak bir nişan verilirdi. Hayır ve yardım işlerinde önde olan hanımlara, üç dereceli olarak ihdas edilen bu nişan, "Şefkat Nişanı" olarak adlandırılmıştı. Ortasında Sultan Abdülhamid'in tuğrası ve onun altında 1295 (1878) tarihi yer alan beş kenarlı bir yıldız şeklindeki nişanın tarihine dair bilgileri sizler için derledik.
◾ II. Abdülhamid döneminde önceki nişanların kullanılması sürdü. Ancak II. Abdülhamid kadınlara verilmek üzere yeni bir nişanın daha ihdasını (oluşturmak) gerekli gördü.
◾ Bu nişanlardan biri de kadınlara verilmek üzere çıkarılan ve üç derecede ihdas edilen "Şefkat Nişanı" idi. Bu nişanların birinci ve ikinci dereceleri mücevher olup, maddi ve manevi anlamda hayırlı işler yapmış hanımlara verilirdi.
◾ Üç rütbenin tam ortasında II. Abdülhamid'in "el-gāzî" unvanlı tuğrası ve bunun biraz altında "1295" (1878) tarihi vardı.
◾ Tuğra evini çeviren yeşil çember üzerinde "insâniyyet, muâvenet, hamiyyet" kelimeleri yer alırdı. Yıldızın kolları kırmızı minedendi. Yıldız uçları top şeklinde biterdi. Nişan kurdeleye kırmızı mineli ay / yıldız şeklinde yapılmış bir çengel ile bağlanırdı.
*Bazı kaynaklarda mine yerine emaye şeklinde bahsedilir. Emaye, üzeri şeffaf veya donuk, cama benzeyen ve sır denen madde ile kaplanmış olan, sırlı ve mineli anlamlarına gelir.
◾ Birinci derecenin ayrıca göğüsün sol tarafına takılan bir şemsesi bulunurdu. İkinci ve üçüncü derece nişanlar ile birinci derecenin şemsesi yarı kıymetli taşlarla bezenirdi. Zemininde beyaz, kenarlarında yeşil ve kırmızı şerit kullanılırdı.
◾ Osmanlı nişanları arasında ölüm halinde geri alınmayan ve hatıra olarak saklanmak üzere varislere bırakılan iki nişandan birisidir. (diğeri Hanedan-ı Âli Osman Nişanı)
◾ Bu nişan, Osmanlı Devleti tarihinde ilk kez İngiliz Büyükelçi Sir Henry Layard'ın eşi Lady Layard'a verildi. Bunun nedeni, Lady Layard'ın 93 Harbi sırasında Balkanlardan gelen mültecilere yardım etmesidir.
◾ Sultan II. Abdülhamid'in en sevdiği polisiye roman yazarı Sherlock Holmes'ü kaleme alan Arthur Conan Doyle anılarında; eşiyle İstanbul'a geldiğinde Sultan'ın kendisine Mecidiye, eşine de Şefkat nişanı verdiğini belirtir.