Arama
Osmanlı'da padişah çocukları nasıl yetiştirilirdi?
Osmanlı sarayında hanedana mensup bir çocuğun konumu, eğitimi ve yetiştirilme tarzı sıradan bir çocukluk döneminden oldukça farklıydı. Padişah çocukları ciddi bir disiplin içinde yetiştiriliyor, eğitimlerinde ilim ve sanat öğrenimine büyük önem veriliyordu. Özellikle tahtın gelecekteki varisleri olarak görülen şehzadeler, hükümdarlık vazifesine hazırlanıyor; bu minvalde padişahlık vasıflarını kazanmak üzere özel eğitimlere tabi tutuluyorlardı. Şehzade silah, binicilik, askerlik vasıflarını geliştirmekle meşgul oluyor, boş vakitlerini dahi bu aktivitelerle geçiriyordu.
Sultanlar, oyun çağında kendi yaşıtı küçük cariyelerle vakit geçirebilir, annesi, kalfası ve dadısının gözetiminde olurdu.
Sultanların eğitimi için hocalar atanır, okuma yaşına geldiğinde dersler başlardı. Hem şehzadelerin hem de sultanların dersleri törenle başlar, çoğu zaman padişah da bu törenlere katılırdı.
Dersler için rahle, elifba, cüz, minder gibi gereçlerin olduğu "hocalık takımı" denen bir set, padişah çocuklarının eğitimlerine başlamadan önce hazır edilirdi.
Gün içinde genellikle öğleye kadar süren derslerin yanı sıra, özellikle Tanzimat sonrası dönemde sanat derslerine, özellikle müzik derslerine önem veriliyordu.
Batılı müzik aletlerinin ön planda olduğu bu dönemde sultanların çoğu özellikle piyano eğitimi alırlardı. Batı dillerinden Fransızca da hem sultanlara hem şehzadelere verilen derslerdendi.
Padişahın erkek çocuklarının, yani şehzadelerin eğitimlerinde sultanlara nazaran farklılıklar mevcuttu. Osmanlı hanedanının bir sonraki muhtemel hükümdarı olan şehzadeler, hükümdarlık vasıflarını kazanmak üzere özel eğitimlere tabi tutulurdu.
Bir şehzade erken yaşta padişah olduysa onun hocasına "Muallim-i Sultani" yani Sultanın Hocası denirdi.
Şehzadelerin hocalarından bir kısmı da Osmanlı'nın idari ve askeri teşkilatının eğitimlerinden sorumlu Enderun'dan seçilirdi. Yaşlı Enderun üyelerinden seçilen kadroda taya ve lala isimli eğitmenler olurdu.
Lala, tayadan daha üst düzey bir eğitmendi ve şehzadenin silah, binicilik, askerlik vasıflarını geliştirmesiyle meşgul olurdu.