Arama
Osmanlı'da Ramazan Bayramı
Altı yüz yıllık bir maziye sahip olan Osmanlı Devleti, kültür ve gelenek yönünden büyük bir birikim ve medeniyete sahiptir. Bir İslam devleti olması nedeniyle dini gün ve gecelerin özel olarak ihya edildiği Osmanlı ülkesinde, bayram günleri bambaşka bir öneme sahipti. İşte Osmanlı'da Ramazan bayramı...
🔷 Osmanlı'da bayram günü halk tarafında ise bayram namazının ardından kalabalık aile kahvaltıları yapılırdı. Tüm aile efradının toplandığı kahvaltılar büyük bir şenlik havasında geçerdi.
🔷 Misafir ziyaretlerinde, ev sahibi konuğuna önce şeker ardından da sade kahve ikram ederdi. Ramazan bayramının vazgeçilmezi şeker idi. Bu sebeple "şeker bayramı" olarak da adlandırılır.
🔷 Arife günü ikindi vaktinden itibaren hem Ramazan hem de Kurban Bayramı'nın son gününe kadar top atışları yapılırdı. Genellikle tersaneden ateşlenen top atışları bayrama has bir gelenekti.
🔷 Bayram günleri Sultan Ahmet Meydanı'nda panayır kurulurdu. Halk bu panayır sayesinde padişahı uzaktan da olsa görme şansı bulurdu.
🔷 Panayırda; oyuncakçılar, şerbetçiler, yiyecek tezgâhları bulunurdu. Vatandaşlar buraya gelerek hem eğlenir hem de karınlarını doyururdu.
🔷 Sultan II. Abdülhamid döneminde ve XX. yüzyılın başlarında bayramlar daha sade bir biçimde kutlanmakla birlikte aynı usul devam etmiştir.
🔷 Bayram, arefe günü top atışlarıyla başlar ve bayramın son gününün ikindisinde atılan topla sona ererdi. Ramazan gecelerinde olduğu gibi Ramazan bayramını müjdeleyen davul sesleri hem çocukları hem büyükleri sevindirirdi.
🔷 Büyükler ve küçükler sabah erkenden bayramlık elbiselerini giyerler ve yakınlarında bulunan bir camide bayram namazını kılmaya giderlerdi.
🔷 Namazdan sonra camide yapılan bayramlaşmayı eve dönünce aile fertlerinin bayramlaşması takip ederdi. Akabinde şehrin tam merkezinde yer alan mezarlıklara giderek kabir ziyaretleri yapılırdı.
🔷 Ramazan boyunca halkı sahura uyandırmak için çaba sarf eden davulcular bayram günü hanelere gelerek bahşişini talep ederdi.
🔷 Bu bahşişler toplanırken davulcu, "Buna bayram ayı derler / Bal ile şekerden yerler / Eskiden âdet olmuş / Bekçiye bahşiş verirler" gibi mâniler söylerdi.
🔷 İstanbul'un merkezi noktaları olan; Üsküdar, Galata, Kadıköy, Beyoğlu, Kasımpaşa, Beşiktaş, Fatih, Yenibahçe, Edirnekapı, Sultanselim, Aksaray, Yedikule, Kadırga, Cinci meydanları gibi birçok semtte bayram yerleri kurulurdu. Bu bayram yerlerinde insanlar bayramın manevi hazzını idrak ederlerdi.