Arama
Osmanlı'da Ramazan geceleri
Tüm İslam aleminde büyük bir neşe içinde karşılanan mübarek Ramazan ayı, Müslüman toplumlarda muhtelif kültürler oluşmasına vesile olmuştu. Osmanlılar Şehr-i Ramazan'ın gündüzünü oruç ve ibadetlerle gecelerini ise teravihten sonra olmak kaydıyla kültürel faaliyetlerle geçirirlerdi. Tüm şehrin sahur vaktine kadar aydınlık dolduğu Ramazan geceleri, toplumsal bütünleşmenin sağlandığı önemli amillerdendi.
Karagöz ve Hacivat Oyunu
◾ "Hayal-i Zıll" (hayal gölgesi) adıyla da bilinen Karagöz ve Hacivat Oyunu, kültürümüzün en önemli ögelerinden birisidir. Çubukla oynatılan karakterlerin biribirinden güzel hikayeleri asırlarca milletimizin hafızasında yer etmiştir.
◾ Şeyh Küşteri tarafından sergilendikten sonra Anadolu sathında çokça sevilen oyun, fetihler yoluyla Avrupa'da da yayılarak geniş bir izleyici kitlesine kavuşur.
◾ Karagöz oynatıcıları on bir ayın sultanı Ramazan-ı Şerif'e özel her güne ayrı oyun hazırlardı. Ramazan ayı boyunca Memalik-i Osmaniye üzerinde Karagöz ve Hacivat'ın hikayeleri anlatılır.
Orta Oyunu
◾ Dekorun olmadığı, halk önünde çokça oyuncuyla icra edilen müzikli Türk tiyatrosu olarak bilinen Orta Oyunu, Ramazan gecelerinin vazgeçilmezlerinden birisidir.
◾ Sultan Abdulaziz döneminde halk arasında yaygınlaşan bu oyun; Kol Oyunu, Zuhuri Kolu, Meydan Oyunu, Meydan-ı Sühan, Zuhuri gibi farklı isimlerle de anılır.
Meddah
◾ Tek kişilik bir gösteri olan "meddah",Osmanlı'da önemli bir kültürel ögeydi. Bilhassa Ramazan aylarında daha da ilgiyle takip edilen meddahlık kahvehanelerde icra edilirdi.
◾ Ramazan aylarının gecelerinde halka açık kahveler ve eğlence yerlerinde icra edilen meddahlık gösterisi özellikle çocuklar için büyük bir şenliği ifade eder.
◾ Çok yönlü, entelektüel insanlar olan meddahlar; halkın sıkıntılarını, dönem şartlarını ve toplumsal meseleleri sahneden dile getirerek bir nevi insanların sesi olmuşlardır.
Şehzadebaşı - Direklerarası
◾ Şehzadebaşı, Direklerarası ve Vezneciler arası iken Direklerarası da Şehzadebaşı ve Vezneciler arasını ifade eder. Bu iki semt barındırdıkları selatin camiler sebebiyle bilhassa Ramazan aylarında halkın gözde muhitlerinden olmuşlardır.
◾ Normal vakitlerde yatsı namazından sonra uyuyan İstanbul, Şehr-i Ramazan boyunca sabah namazına kadar uyanık olurdu. İnsanlar gezmek, ibadet etmek gibi vesilelerle iftarın akabinde dışarıya çıkarlardı.
◾ Ramazan ayı boyunca Direklerarası ve Şehzadebaşı'nda bulunan kahvehaneler gündüzden itibaren hazırlıklarını yapar ve iftar sonrasını beklerlerdi.
◾ Özellikle Direklerarası Ramazan boyunca adeta bir karnaval alanına dönerdi. Burada meddah, tiyatro, kukla, hokkabaz ve palyaço gibi gösteriler gerçekleşirdi.
Ramazan Piyasası
◾ Mürekkepçiler Kapısı ve Osman Baba Türbesi arasındaki güzergah boyunca gerçekleştirilen "Ramazan Piyasası" cadde boyunca arabalarla gezmeyi kapsardı. Bu geziye rağbet yüksek olurdu. Bundan dolayı arabalar çok kısa bir mesafeyi uzunca bir sürede gidebilirdi. Bu gezi güzergahı yıllar içinde etkisini kaybetti.