Arama
Osmanlı’da sanatın en büyük himayecisi: Abdülhamid
Sultan II. Abdülhamid dönemi, Osmanlı topraklarında köklü değişimlerin yaşandığı, kültür ve sanatın oldukça önem kazandığı bir dönemdi. Sanatın pek çok farklı alanı ile yakından ilgili olan Abdülhamid, hem bu sanatları bizzat icra etmiş, hem de eserlerinin üretiminde yetenekli sanatkârlara destek olmuştu. Peki, Yıldız Sarayı'nda müzik, resim ve tiyatro sanatçıları için özel salonlar ayıran Abdülhamid, ressam Fausto Zonaro'yu nasıl himayesine almıştı? Onun döneminde ilk yerli piyano üretimi kim tarafından gerçekleştirilmişti? Arkeolojik eserlerin yağmalanmasını önlemek için çıkardığı nizamnamedeki hükümler nelerdi?
Sanatla uğraşmanın verdiği nezaket ve anlayışla gerçekleştirdiği himaye, onun sanata olana bu yakınlığı ile derinleşmişti.
Abdülhamid'in, sanat faaliyetlerine verdiği bu önemli destek, estetik kaygının da ötesinde sanatın bütünleştirme ve iletişim yönünden istifadeyi amaçlamaktaydı.
Abdülhamid, sanat himayesi yoluyla ilerleyen yıllarda ülkenin modern sanat ve kuruluşlarının da temellerini atmıştı.
Cumhuriyet'in ilanının ardından kurumsallaşan tiyatro, sinema, heykel, müzecilik, arkeoloji gibi alanların alt yapısı Abdülhamid döneminde oluşturulmuştu.
Osmanlı hâmilik geleneğinde diğer padişahlar gibi Abdülhamid de sanatçıları yönlendirmiş, sanatsal faaliyetleri bizzat planlamış ve sanat ortamında belirleyici karakter olmuştu.
Abdülhamid'in mimar, ressam, müzisyen, edebiyatçı, tiyatrocu, heykeltıraş, fotoğrafçı, hattat gibi sanatçılara özel siparişler verdiği, kimi zaman kendisine sunulan eserlerde değişiklik yaptığı, bazen de yönlendirmede bulunduğu bilinir.
Abdülhamid devrinde sanatçıya himaye gösterme, sadece padişaha has bir koruma yolu değildi. Saray çevresindeki devlet büyüklerinin, elçilerin, paşaların, beylerin de üstlendiği bir misyondu.
Sanatçılara maddi destek veriyor, onları daha üst düzeyde kişilerle tanıştırıyor; onları, kendilerini geliştirecek çevrelere dâhil ediyor ve sultana takdim ediyorlardı. Abdülhamid devrinde çok uzun yıllar baş ressamlık yapmış olan Fausto Zonaro'nun Sultan'a takdimi böyle olmuştu.
Himaye görmek isteyen sanatçıların sultana eserlerini takdim etmeleri belli vesileler ile olmuştu. Bunların en bilinenleri cülus, doğum günü, düğün günleriydi.
Elbette bu takdimden önce, çeşitli kademelerden geçen talepler kabul ediliyordu. Bu elemeden geçip padişaha sunulan eserler değerlendiriliyor, eğer gerekiyorsa sanatçı ile padişah görüşüyor; sultanın görüşüne göre gereği yapılıyordu.