Arama
Osmanlı'da şeyhülislamlara hac hakkında sorulan ilginç sorular
Osmanlı döneminde halk, her türlü konuyu şeyhülislama veya müftülere sorardı. Şeyhülislamlar bir sanat sahibi olmanın önemi, defalarca hacca gitmektense, fakir ve yetimlere yardım edilmesi gibi birçok konuda fetva vermişlerdi. Peki, şeyhülislamdan nasıl bilgi istenirdi? Osmanlı döneminde şeyhülislamlara hac hakkında sorulan sorular nelerdi?
Soru: Zeyd, ölüm döşeğinde yatarken ölümümden sonra malımın şu kadarıyla benim için hacca gidilsin diye vasiyet edip, vasi tayin ettiği varisi olmayan Amr, hac için bir kimseyi görevlendirirken Zeyd vefat ederse, Amr'ın Zeyd'in yerine hac etmesi caiz olur mu?
Cevap: Olur.
Soru: Zeyd, ölüm döşeğinde yatarken Amr'a "Mirasımdan şu kadar para al benim için harca." derse ve Amr, Zeyd'in malının üçte biri müsait olduğu için mirasından o kadar para alıp, Zeyd için hacca gitmek istediğinde Zeyd'in mirasçıları "O kadar parayı başka birine verip, hac ettiririz." diyerek Amr'ı hacca girmekten men edebiler mi?
Cevap: Edemezler.
Osmanlı'da hac dışında, şeyhülislamlara ilginç sorular da sorarlardı. Kanuni Sultan Süleyman ve oğlu II. Selim dönemlerinde şeyhülislamlık yapan Ebussuud Efendi ile 17. yüzyılın ikinci yarısında şeyhülislamlık makamında bulunan Çatalcalı Ali Efendi'nin fetvalarından bazı ilginç örnekler ise şunlardır:
Soru: Bir camiye imam olmakla, marangozluk yapmaktan hangisi makbuldür?
Cevap: Namazı terk etmeden bir sanat sahibi olmak Allah katında daha makbuldür.
Soru: İlim sahibi olan Zeyd, Amr'ın kızı Hind'e talip olup, evlenmek için iki taraf arasında anlaşma olsa, nikâhtan önce Amr kızını Zeyd'e vermeyip zengin Bekir'e verebilir mi?
Cevap: İlim sahibi birisinin yerine başkasını tercih etme, Müslüman'a yakışmaz.
