Osmanlı’da telgraf eğitimi veren kurumlar
19. asrın başlarında icat edilen telgraf, haberleşme sahasında hızlı bir değişimi de beraberinde getirdi. Telgrafın icadı haberleşme teknolojisine atılan en önemli adım ve gelecekteki gerçekleşecek ileri teknolojinin de habercisi oldu. Peki, bu gelişmeleri yakından takip ederek ülkesine transfer eden Osmanlı'nın telgraf eğitimi verdiği kurumlar nerelerdi?
Giriş Tarihi: 27.12.2019
16:30
Güncelleme Tarihi: 27.12.2019
16:59
2. Posta ve Telgraf Mektebi (1872)
Bir karar değişikliği sonucu Fünun-ı Telgrafiye Mektebi'nin ismi değişerek Posta ve Telgraf Mektebi adını aldı.
Dersaadet ve Beyoğlu telgrafhanelerindeki stajyerler muhasebe gibi fenni konularda yeterince bilgili olmadığı için bu açığı kapatmak amacıyla Posta ve Telgraf Mektebi aç ıldı. Bunun yanında Fransızca ve Türkçe olarak ayrı ayrı iki memurun istihdam edilme devri kapanması, tek memurla iki işin halledilmesi amacıyla da bu mektep kuruldu.
Said Olgun'un Posta ve Telgraf Mektebi Talimatnamesi çalışmasında aktardığına göre, mektep için hazırlanan talimatnamede şunlar yazılıdır:
"Posta ve Telgraf Mektebi bir müdür ve bir kâtip ile muallimin heyetinden mürekkeb olup işbu mekteb memurînin mesleklerine ait malûmâtlarının tevsiine hâdim ve zâbitân ve erkân-ı idâreye mahreç olacaktır.
Mektep iki kısım üzerine müretteb olup birinci kısım tedrisât-ı âliyyeyi ikinci kısım da tedrisât-ı âdiyyeyi câmi'dir. Birinci kısım zabitân ve erkân-ı idâreye mahreç olduğu gibi ikinci kısım da memurînin tevsî-i malûmâtlarına hâdimdir.
Seneleri birinci kısım için yirmiden ikinci kısım için on sekizden dûn ve otuzdan efzûn olanlar mektebe kabul olunmaz."
3. Galatasaray Lisesi (1872)
"Mekteb-i Sultani" olarak adlandırılan Galatasaray Lisesi'nde telgrafçılık ile ilgili dersler, memur yetiştirmek amacıyla programa eklendi.
Darüşşafaka, annesi, babası hayatta olmayan veya yardıma muhtaç olan kız ve erkek çocuklarına eğitim öğretim vermek amacıyla padişah isteği ile kurulmuş bir kurumdu.
Darüşşafaka, 1880'de İzzet Efendi'nin nazırlığı sırasında Posta ve Telgraf İdaresi Meslek Okulu'na dönüştürüldü. Bu okulun dönüştürülme amacı, Osmanlı tebaasından olmayan yabancı memurların oranını ve alandaki yetkinliğini azaltmaktı.
Bahri Ata, 1890'lı yıllarda Darüşşafaka'nın yanında telgraf eğitimi veren bir diğer kurumun da Mülki-i Şahane Mektebi-i Ali olduğunu aktarır.
Darüşşafaka mezunu telgraf öğretmenleri 1950'lilere kadar alanda görev yaptılar.