Arama
Osmanlı'daki kahvaltı kültürü hakkında 10 bilgi
Cemal Süreya "Kahvaltının mutlulukla bir ilgisi olmalı" diyerek belki de günün en güzel öğününün insan ruhuna olan etkisini ifade etmiştir. Elbette kahvaltıyı tek başına bir öğün şeklinde değerlendiremeyiz, beraberinde getirdiği sohbet ortamı, samimiyet ve sıcaklıkla bir bütünlük oluşturur. Bilhassa ailemiz ve sevdiklerimizle yapacağımız uzun kahvaltılı pazar sabahlarına uyanmak hepimize keyif verir. Peki, Osmanlı'daki kahvaltı kültürünün nasıl olduğunu hiç merak ettiniz mi?
📌 Kahvenin, ülkemizde yaygınlaşmasından sonra yeni alışkanlıklar ortaya çıktı. Sabahın erken saatlerinde kahve içmeden önce peynir, bal reçel gibi yiyecekler yenir sonra kahve faslına geçilirdi.
📌Kahvaltı da buradan, kahveden önceki yemek anlamına gelen "kahve altı"ndan geldi.
🔍 Osmanlı saraylarında kahve kültürü ve ikramı
🍳😋Bizim için kahvaltı, sadece peynir ve zeytinden ibaret değil.
— Fikriyat (@fikriyatcom) February 23, 2022
Sevdiklerimizle yaptığımız uzun sohbet ortamının samimiyetinden oluşur.👪
Peki, sizin için kahvaltı ne anlam ifade ediyor?
İşte kahvaltının geçmişten günümüze serüveni...#kahvaltı #breakfast #kahve #çay pic.twitter.com/vbBUcpDIKO
📌 Günde yalnızca iki öğün yemek yenilen Osmanlı mutfak kültüründe kahvaltılara ehemmiyet verilirdi. Fakat 19. yüzyıla gelene kadar bugünkü manasıyla bir kahvaltı anlayışı yoktu. Selçuklular, Beylikler ve Osmanlılar döneminde öğünler iki olarak yenirdi.
📌 Sabah çok erken vakitlerde namazdan sonra bir şey yeme içme hemen hemen yoktu. İlk yemek kuşluk yemeği olarak anılır ve kuşluk vaktinde yenirdi. Kuşluk, sabah ile öğle vakti arasında kalan zaman dilimi olarak da tanımlanır. İki öğün yemek yeme alışkanlığı seyahatnamelere de konu olmuştur.
📌İkinci Bayezid zamanında sarayda namazdan sonra bal, kaymak, peynir, yumurta ve soğuk et yendiği kayıtlara geçerken saray ve halkın yaptığı kahvaltı çoğunlukla farklılık göstermişti. Sarayda kahvaltılar kumaşla örtülmüş bakıp kaplarla hareme getirilirdi.
📌Kahvaltı beraberinde değişik bir adeti de ortaya çıkarmıştı. Her sabah sultan kızlarına ekmek, tereyağı, simit, pide, peynir ve kaymağın özel kilitli küçük bakır kaplarda verilmesi adettendi. Vezir konaklarında ise namazdan sonra kilerci kalfa tarafından kahvaltılar hazırlanır, sonra ise kahveler ikram edilirdi. Bu yemek haremde veya selamlıkta yenirdi.
🔍 Osmanlı mutfağında pişen en özel 20 yemek
📌Osmanlı sultanları arasında da kahvaltı kültürü değişik yönleriyle karşımıza çıkmaktadır. Örneğin, Fatih Sultan Mehmet'in farklı bir kahvaltı alışkanlığı vardır. Fatih, balığı çok sevdiği için sabah kahvaltısında bile sarımsak, sirkeli ve soğanlı balık yiyordu. Bununla beraber Osmanlı'da kahvaltılarda çok tercih edilen mantıyı da oldukça tüketiyordu.
📌Sultan Abdülhamid'in kızı Ayşe Osmanoğlu anılarında Sultan Abdülhamid'in sabah kahvaltısını çok hafif yaptığını ve genellikle sütlü çitil maden suyu içtiğini belirtir.
"Yataktan kalkmadan önce müshil almak mutadı olduğundan sabah kahvaltısını çok hafif yapardı. Yarım bardak sütü maden suyu ile karıştırıp içerdi. "
📌Halk kesimi ise sabah kahvaltılarında çorba içme geleneği edinmiş, içerisine ekmek doğradıkları çorbaları içmeyi tercih etmişlerdi. Kahvaltıda kimi zaman yoğurt, kavun veya salatalık da tercih ediliyordu.
📌Osmanlı toplumundaki zengin kahvaltılarında ise saraydaki gibi bal, kaymak, reçel, peynir, zeytin ve börek de bulunurdu. Ayrıca Türklerin çok eski zamanlardan beri kahvaltılarda ciğer ve ızgara yedikleri de bilinir. Bu geleneğin günümüzde sucuk ve kavurma ile devam ettiğini söyleyebiliriz.
📌Osmanlı'da kış sabahlarında İstanbul'da kahvaltıda sulu ve sıcak "palude" içilirdi. Kahvehanelerde ve sokaklarda bu içecek üzerine tarçın ve gül suyu serpilerek servis edilir ve fincanda satılırdı.