Arama
Osmanlı'nın basılan ilk eserlerinden "Kitab-ı Cihannüma" hakkında bilgiler
Coğrafyanın insana oturduğu yerde dünyayı gezen seyyahlar gibi alemi dolaşıp görme imkanı verdiğini, bu eserlerin okunmasıyla ömürleri boyunca seyahat edenlerden daha çok bilgi sahibi olunacağını söyleyen Katip Çelebi, tarih ve coğrafya okumalarının önemli olduğunu vurguladı. Tarih yazarken duyguları bir yana bırakıp, tarafsızlığa bağlı kalmayı da savundu. Bu anlamda ilim çevrelerinin ufkunu açan ve kendisinden sonra yazılan eserlere zemin hazırlayan "Kitab-ı Cihannüma"yı kaleme aldı. İbrahim Müteferrika tarafından sınırlı sayıda basılan Cihannüma hakkında bilinmesi gerekenleri derledik.
📌Katip Çelebi katıldığı Girit seferinde kitabı yazmaya karar verir. Coğrafya kitapları ve haritalar ile uğraşmaya başlar, seferden sonra yazım işine koyulur. Cihannüma'nın yazımı 1648'de başlanmış, kısa bir aranın ardından 1654'te Katip Çelebi tarafından yeniden yazılmaya başlanmıştır. Kitabın yazımı 1657'de Katip Celebi'nin ölümüne kadar devam eder. 1732'de Osmanlı matbaacılığı'nın öncüsü kabul edilen İbrahim Müteferrika tarafından eklemeler yapılarak basılır.
Osmanlı arşivinden fotoğraflarla Girit
📌698 sayfa olarak basılan eserin 325 sayfası, İbrahim Müteferrika'nın eklemelerinden oluşur. Eseri tam olarak bitirmeye yazarın ömrü yetmemiştir. Yazıldığı devirde batıdan yapılan tercümeler ve yararlanılan kaynakları ile dikkat çekse de asıl ününü İbrahim Müteferrika'nın basımından sonra kazanmıştır.
Osmanlı'nın basılı ilk atlası: Atlas-ı Cedid hakkında bilgiler
📌Cihannüma, İbrahim Müteferrika'nın bastığı eserlerin on birincisi olarak 10 Muharrem 1145'te (3 Temmuz 1732) Müteferrika Matbaası'nda basılmıştır. Tam olmamakla birlikte çeşitli Batı dillerine çevrilmiş, ayrıca muhtasarları ve ilâveleri de yapılmıştır.
Kitabın ilk kısmı ön söz ile başlar, yerküre, okyanuslar ve kıtalar ile ilgili genel bilgiler verilir. İkinci bölümde; batıdan başlayarak doğuya doğru: Endülüs, Bosna, Macaristan ve Rumeli topraklarına dair bilgiler verilir. Bu eser ilim çevrelerinin ufkunu açması ve kendisinden sonra yazılacak eserlere zemin hazırlaması bakımından oldukça önemlidir.
İnsanlık tarihinin en zengin insanı Kanku Musa ve Katalan Atlası
📌Kitab-ı Cihannüma birçok Batılı seyyaha, özellikle 19. yüzyılın ilk yarısında coğrafi yerlerin tespit ve tanınmasında önemli derecede yardımcı olduğu gibi Osmanlı Devleti'nde aydın kitlenin görüş açısını da büyük ölçüde genişletmiş ve bu sahada başka eserlerin yazılmasının önünü açmıştır. Bu sebeple eser, Batı ile geniş kültür birliğini hedefleyen çalışmaların bir sembolü olmuştur.