Arama
Osmanlı'nın en önemli silahşoru; Matrakçı Nasuh
16'ıncı yüzyılda yaşamış bir Osmanlı dahisi olan Matrakçı Nasuh, matematik, tarih, coğrafya, kartografi, topografya, silahşorluk, hat gibi bilim ve sanat alanlarında çalışmalar yapmış çok yönlü bir bilim adamıydı. Matrak oyunun mucidi olan Matrakçı Nasuh'a silahşorlukta gösterdiği üstünlükten dolayı Kanuni Sultan Süleyman tarafından berat verildi. Sizler için Osmanlı'nın en önemli dahilerinden biri olan Matrakçı Nasuh'un ilim dünyasına katkılarını derledik.
Matrakçı Nasuh, döneminde geometri ve aritmetik alanlarında önemli eserler kaleme aldı. Onun bu alanlarda yazdığı eserler uzun dönem matematikçiler tarafından el kitabı olarak kullanıldı.
Uzunluk ölçülerini gösteren cetveller hazırlayan Nasuh, kitabı "Cemâlü'l-Küttâb" ve Kemalü'l- Hisâb" ile "Umdetü'l-Hisâb" adlı eserlerini Yavuz Sultan Selim'e ithaf etti.
Matematik alanında kaleme aldığı bu eserlerdeki amacı, daha çok divandaki kâtiplerinin çalışmalarını kolaylaştırmaktı. Bu nedenle ticaret matematiği ve pratik hesaba yönelik rakamlar, dört işlem, kesirler ve ölçekler üzerinde durulur.
Anlattığı her konudan sonra problemlerle bu usulleri açıklayan Matrakçı Nasuh, çarpma kısmında kafes yöntemini verdi.
1534 tarihinde Kanunî Sultan Süleyman'ın çıktığı ilk İran seferine katılan Matrakçı Nasuh, İstanbul'dan Tebriz'e, oradan Bağdat'a ve Bağdat'tan yine Tebriz üzerinden İstanbul'a kadar konup göçülen menzillerin minyatürlerini hazırladı.
Bu minyatürler 'Beyân-ı Menâzil-i Sefer-i Irâkeyn-i Sultan Süleyman Han' adlı eserinde anlattı. Coğrafi, özellikle harp tarihi ve menzilleri hakkında önemli bilgiler ihtiva eden bu eser, Süleymanname adlı eserinin 1533-1536 yılları arasındaki, Kanuni'nin ilk İran seferine ait bir bölümüdür.
Seferlerde konaklayıp göçülen yerlerin resimlerini yapıp menzillerin adlarını yazmak suretiyle eserini bir "menzilnâme" haline getirdi.
Matrakçı Nasuh, Kanuni Sultan Süleyman'ın Irâkeyn Seferi'nin sebepleri ve ordunun hareketini anlatmasının yanında Anadolu ve Tebriz'e kadar uzanan bölgede bulunan ve o sırada zapt edilmiş olan yerlerin adlarını topluca verdi
Irakeyn Seferi'nin anlatıldığı bu eser dönemin şartlarını ortaya koyan en önemli belgelerden biridir.
Anadolu'dan geçerek İran'a giden yollar hakkında önemli bilgiler sunan minyatürlerin; şehirler, kasabalar, kaleler, köyler, harabeler, durak yerleri, hanlar, derbentler, dağlar, geçitler, önemli akarsular, köprüler, çöller, stepler ve bahçelerin adlarını ve stilize haldeki resimlerini ve hatta bitki örtüsünü ve hayvanları bile resmederek önemli bir coğrafya atlası olarak da değerlendirilebilir.
Matrakçı Nasuh'un kaleminden Kanuni Sultan Süleyman'ın İran Seferi'ne ait minyatürler için tıklayın.