Arama
Osmanlı'nın ilk müderrisi Davud-i Kayseri
Büyük ilim tarihimize adını altın harflerle yazdırmaya hak kazanmış ulema öncüsü Davud-i Kayseri, "dünya bilinmeden ahiret anlaşılmaz" esasına bağlıydı ve gösterişten uzak bir tutumla ömür sürdürdü. Osmanlı'nın ilk müderrisi ve ilk düşünürlerinden bir tanesiydi. Vahdet-i vücud nazariyesini felsefî mahiyette yorumlayan ve savunan ilk sufi müellifti. Bütün tabiat olaylarını enerji ve enerji değişimiyle açıklayan fizik ve felsefe doktrini enerjetizmi, Batı'da bu görüşün kurucusu olan Wilhelm Ostwald'dan altı yüzyıl önce Davud-i Kayseri temellendirmişti. İşte, bilimden tasavvufa eğitimden felsefeye birçok alanda kendini göstermiş büyük alim…
Büyük âlimin, öğrenciye yazı konusunda bilgi vermeden önce yazı ustalarından söz etme alışkanlığı vardı. "Rivayet ederler ki Hz. Âdem parmakları ile kerpiçler üzerine atlı çeşit yazı yazmışlar. Her kerpice bir ilim ve bir dil yazmışlar… Bunlar hepimizce malumdur. De ki, eline ilk kalemi alıp yazı yazan kimdir?" Aldığı cevap üzerine şöyle devam eder: "evet doğrudur, Hz. İdris Aleyisselamdır ilk kalemi elinde tutup yazı yazan. Ama biz aynı kalemi aramıyoruz; manayı arıyoruz. Dava, manayı kavramakta. Kalemler değişiktir. İlim anlayışı içinde kalemi kullanmak gerek."
Dâvud-i Kayserî Hoca, hem kitap yazıyor hem de o yazdıklarını her derste ayrı naklediyordu. Geçmişi unutmadan en güzel şekilde (öğrencileri düşündürerek onlara kendi medeniyetlerini duyurarak) açıklamalarla öğretmeye uğraşıyordu.
Kaynaklarda Şeyh Edebâli, Yûnus Emre, Geyikli Baba ve Hacı Bektâş-ı Velî'nin çağdaşı olarak gösterilir. Kaynakların çoğunda 751'de (1350) İznik'te vefat ettiği bildirilirse de kendisinden bahseden bazı eserlerde 745 (1344) gibi farklı tarihler de verilmiştir. Mezarının İznik'te Çandarlı Halil Paşa Camii'nin karşısında bugün Çınardibi denilen yerde olduğu rivayet edilmektedir. Dâvûd-i Kayserî'nin vefatından sonra yerine öğrencisi Tâceddin Geredevî tayin edilmiştir.
Osmanlı Devleti'nin ilk müderrisi ve ilk düşünürlerinden biri olan Dâvûd-i Kayserî'nin eserlerinden dinî ve aklî ilimlerde iyi bir öğrenim gördüğü anlaşılmaktadır. Dinî ilimlerden bilhassa fıkıh ve hadis sahalarında derin bilgiye sahipti. Ancak daha ziyade tasavvuf, kelâm ve felsefe alanlarındaki dirayetiyle öne plana çıktı.
