Arama
Osmanlı'nın sanatkar padişahları
Altı asır süren Osmanlı İmparatorluğu, son dünya düzeniydi. Ertuğrul Gazi ve Osman Gazi'nin diktiği çınar; dünyada adaletin, huzurun sembollerinden biri haline geldi. Üç kıtaya hükmeden cihan imparatorluğu olan Osmanlı padişahlarıysa küçük yaşlardan itibaren özenle yetiştiriliyor devlet idaresinin yanında muhakkak bir veya birkaç sanatın ustası oluyordu. Kimi bestekar, kimi şair kimiyse marangozdu. İşte sizler için başarılı devlet yönetiminin yanında sanatkarlığıyla öne çıkan padişahlar…
Dönemindeki büyük şairleri ve bu konudaki gelişmeleri takip ederek şiir yazma kabiliyetini geliştiren Kanuni, divan edebiyatındaki bütün şiirleri baştan sona okur kimi şiirlere de benzerleriyle karşılık verirdi. Nesimi, Cem Sultan, Necati, Ahmed Paşa, Figani, Fuzuli, Taşlıcalı Yahya ve Baki Kanuni'nin takip ettiği şairler arasındaydı.
Halk içinde mu'teber bir nesne yok devlet gibi/ olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi beytinde olduğu gibi dillerden düşmeyen hikmetli beyitler söyleyen Kanuni'ye göre şiirin gerçek bir şiir olabilmesi için önce şairin temiz bir kalbe sahip olması gerekir. Ondan sonra okuyanların şeker gibi lezzet bulmaları şarttır. Şairin her sözünde renkli ve nazik manalar bulunmalıdır.
Hükümdarlığı boyunca büyük zaferle kazanan Kanuni Sultan Süleyman, girdiği savaşlardaki meydan muharebelerini, şiirlerinde bir tablo gibi ustalıkla anlatır. Gerek kendisinin gerek de aynı dönemde yaşadığı diğer şairlerin divanlarında savaşların hatıralarıyla dolu pek çok kaside ve gazele rastlanır. Kanuni Sultan Süleyman'ın şiirlerini topladığı Muhibbi divanının ilk matbaa baskısı da Adile Sultan tarafından yapıldı.
27 Temmuz 1612'de İstanbul'da doğan IV. Murad, I. Ahmed ile Mahpeyker (Kösem) Sultan'ın oğluydu. m10 Eylül 1623'te tahta çıkan IV. Murad, 20 yaşına geldikten sonra idareyi eline alarak önce İstanbul'da devlet idaresi, sipahi ve yeniçerilerden kendisine sorun çıkaranları ortadan kaldırdı.
Osmanlı padişahları arasında farklı karakteriyle öne çıkan IV. Murad, iradesi ve hafızası kuvvetli, gözü hiçbir şeyden yılmayan biri olarak bilinirdi. Tebdili kıyafet gezerek her şeyi yakından görüp anlamaya çalışan IV. Murad, devletin iç ve dış durumunu düzeltti.
Askerin başında savaşa katılan Osmanlı padişahları arasında yer alan Sultan Murad, uzun boylu, geniş omuzlu, heybetli bir kişi olarak tanınır. Çok kuvvetli olduğu, devrin meşhur pehlivanlarıyla güreştiği ifade edilen IV. Murad'ın 200 okkalık gürz kullandığı, kılıç, ok, harbe ve benzeri silahları kullanmakta mahirdi.
IV. Murad dönemi âlim, şair, tarihçi, hattat ve musikişinas gibi muhtelif sahalarda yetişmiş fikir adamları bakımından Osmanlı Devleti'nin en dikkate değer devirlerinden oldu. Evliya Çelebi, Katib Çelebi, Nef'i, Şeyhülislam Yahya, Veysi, Koçi Bey, Azmizade Haleti gibi isimler onun döneminde yaşadı. Arapça ve Farsça bilen IV. Murad, Muradi mahlasıyla şiirler yazdı, beste yapacak düzeyde musikiyle ilgilendi. Saltanatında ilim ve sanat adamlarını destekleyen Sultan IV. Murat Tebriz'i fethedince buradan on iki musikişinası İstanbul'a getirerek Enderun'a yeni sanatkârlar kazandırdı.
Padişahın sohbet arkadaşları arasında olan Evliya Çelebi, Seyahatnamesinde saray meşk hanesinde ve Sultan IV. Murat'ın huzurunda yapılan edebiyat ve musiki toplantılarından bahseder. Cuma geceleri âlimler, şeyhler ve hafızlarla yaptığı toplantıların yanında cumartesi geceleri de ilahihan, hanende ve sazendelerin katılımıyla sizi eserlerin okunduğu fasıllar yapardı.