Arama
Müziğin şifa olduğu hastane: Edirne Darüşşifası
Edirne Darüşşifası, II. Bayezid Külliyesi içerisinde yer alan Osmanlı'nın önemli sağlık merkezlerinden biriydi. Burası dünyada bir tıp merkezinin ihtiyaçları, ayrıntılı bir şekilde düşünülerek planlanmış ilk hastaneydi. Batı'da benzerleri ancak 200 yıl sonra yapılmaya başlandı. Edirne II. Bayezid Darüşşifası'nda akıl hastaları su ve musiki ile tedavi edilir, baharda açan çiçekler hastalara koklatılırdı. Peki, müzikle nasıl tedavi edilirdi?
📌 Edirne II. Bayezid Darüşşifası'nda, hastalar su ve musikinin huzur verici tınılarıyla tedavi olur, duvarlarda yankılanan nağmeler şifaya dönüşürdü.
➡ Zekeriya Er-Razi, Farabi ve İbn Sina gibi âlimlerden Selçuklu ve Osmanlı'ya uzanan müzikle terapi; fiziksel ve ruhsal hastalıkların tedavisinde başarı ile uygulandı. Öyle ki makamların iyi geldiği hastalıklar bile tespit edildi. Havale ve felç rahatsızlıklarında rast, sinirli kişilere ırak, baş ağrısı için rehavi, kalp hastalıkları için zengule, zihni açıp zekâyı arttırmak için ise isfahan makamı çalınırdı.
📌 Darüşşifadaki odalar iç avluya bakardı. Böylece hastalar odalarının önündeki havuzlu sofaya kolayca ulaşabiliyordu. Buradaki huzurlu ve ferah ortamda dinlenebiliyorlardı.
➡ Büyük kubbe altındaki şadırvanlardan fışkıran sular kubbeye kadar yükselirdi. O yükseklikten düşen suyun çıkardığı melodiler ise hastaları huzura kavuştururdu.
📌 Darüşşifanın kuruluşunun ilk yıllarında 1 hekimbaşı, 2 hekim, 2 cerrah, 2 göz hekimi ve 2 eczacı bulunurdu. Hekimbaşına vakıf bütçesinden 30, diğer hekimlere ise günde 15'er akçe ödenirdi.
➡ II. Bayezid Darüşşifası, döneminin en önemli tıp okuluydu. Onlarca hekim yetiştiren darüşşifa, Osmanlı'nın üst dereceli okullarından olan altmışlık medreselerden biriydi. Müderris, yardımcısı ve kütüphane görevlisinin yanında 18 öğrencisi vardı. Hocasına günde 60, öğrencilerine ise 2 akçe ödenirdi.
➡ Tefsir, hadis, fıkıh, kelâm, usul, belâgat, mantık ve tıp konularındaki kitaplardan meydana gelen kırk iki ciltlik küçük bir de kütüphane yer alır.
Toplam personel sayısı 21, hastanenin yatak sayısı ise 32'ydi.
📌 Darüşşifa, uzun yıllar tüm dertlilere şifa olsa da sonraki dönemlerde sadece gönül yorgunlarının, akıl ve ruh hastalarının, tedavi edildiği bir merkeze dönüştü.
➡ Edirne II. Bayezid Darüşşifası'nın en önemli özelliği; tedavide hekimlik bilgilerinin yanında musiki, su sesi ve güzel kokuların kullanılmış olmasıydı.
➡ Darüşşifanın bir musiki topluluğu bulunurdu. Hanende ve sazendeler, haftanın üç günü her hastalığa göre farklı makamlar çalardı. Örneğin, havale ve felç rahatsızlıklarında rast, sinirli kişilere ırak, baş ağrısı için rehavi, kalp hastalıkları için zengule, zihni açıp zekâyı arttırmak için ise isfahan makamı çalınırdı.
➡ O dönemde ilaç olarak kullanılan malzemeler şunlardı:
Nebat şekeri, Firenk şekeri, bal, çeşitli ilaçlar, misk, beyaz amber, katur, gül suyu, hanzal, hindistan cevizi, kurugul, sefercel, nar, limon suyu, şırnıgal, revganı telh (don yağı), defne yağı, badem yağı, ferruç, kase, kavanoz, şişe, nimten (Kısa gömlek) cerrahlar için pamuk (cerrahlar ve hastalar için) futa (hizmetçiler için önlük), gecelik entari, örtü için kebe, ıhlamur...