Arama
Osmanlı'nın sırrı
Osmanlı Devleti'nin altı asırdan fazla bir süre ayakta kalması tesadüf değildi. Belli başlı kaideler üzerine inşa edilen Osmanlı, hem geçmiş devletlerin tecrübelerinden faydalanmış hem de gelecekte uygulanabilir modeller üzerine yoğunlaşmıştı. Peki, asırlar boyunca geniş bir coğrafyaya hükmeden Osmanlıların sırrı neydi?
◼ Osmanlı idaresi altında Müslüman ve gayrimüslimler gayet rahat bir şekilde yaşadı. Kanunlar çerçevesinde Müslüman Osmanlı halkı, dört mezhep etrafında toplanmıştı.
◼ Irkların üstünlüğünün olmadığı bu sistemde Hanefi, Şafii, Maliki ve Hanbeli mezhepleri, halkın teveccüh gösterdiği mezhepler oldu. Genel idare, İslam ahkamı üzereydi.
◼ Osmanlı devlet aklı reayayı her zaman emanet olarak gördü. Onların malı, canı ve izzeti önemsenirdi. Öyle ki Avrupa'da can güvenliği yok iken Osmanlı vatandaşı olmak büyük bir ayrıcalıktı.
Reaya nedir?
Osmanlı'da halka reaya denirdi.
◼ Cihan hakimiyetinin önemli noktalarından birisi de devlet yönetiminin Osmanlı Hanedanı'na has olmasıdır. Başka aileler Osmanlı'ya tabiidir.
◼ Bu da Avrupa'da olanın aksi bir durum oluşturdu. Soylu sınıfı Osmanlı içinde var olmadı ve devlet hane isyanları ile uğraşmadı. Nihayetinde bu uygulama, merkezi otoriteyi kuvvetli tuttu.
◼ Bu husus devletin parçalanmasının, merkezi kuvvetlerin erimesinin ve güç kaybetmesinin önüne geçti. Derebeyliğin ve soylu sınıfların olmaması merkezi otoritesi yüksek ve uzun yıllar var olan bir devletin en önemli sıfatlarından birisi oldu.
◼ Osmanlılar, sömürgeci bir devlet olmadılar. Bunun yerine inşa ettiler. İslam ahlakı ölçüsünde fethettikleri topraklarda barışı, huzuru tesis ettiler ve insanların gönlüne girdiler.
◼ Fethettikleri topraklardaki zenginliklerini kendilerine mal etmeyen Osmanlılar, buralardaki kıymetli nesneleri yerinde bırakarak her toprak parçasını önemsediler.