Arama
Osmanlı'nın son büyük projesi; Hicaz Demiryolu
Sultan II. Abdülhamid'in en büyük hayali ve projesi olan Hicaz Demiryolları, Avrupalılar tarafından başarılması imkânsız fantezi olarak tanımlansa da büyük fedakarlıklarla inşa edildi. Bizzat Sultan İkinci Abdülhamid Han'ın başlattığı bağış kampanyasıyla Hindistan, Rusya, Fas, Afrika, Avrupa, Amerika, Orta Asya ve Balkanlar gibi dünyanın çeşitli yerlerindeki Müslümanlardan gelen yardımlarla inşa edilen Hicaz Demiryolları, İslam dünyasında büyük bir heyecana sebep olmuştu. Sultan II. Abdülhamid'in bizzat önderlik ettiği bir komisyonla, dönemin ekonomik şartlarına rağmen sekiz yıl gibi kısa bir sürede inşa edilerek imkansız görülen bir işe imza atıldı.İşte sizler Osmanlı'nın son büyük projesi hakkında bilmeniz gerekenleri derledik.
II. Abdülhamid büyük bir incelik örneği göstererek, mukaddes topraklarda gürültülü çalışılmamasını, Hz. Muhammed'in yüce ruhaniyetini rahatsız etmemesini istedi. Medine-i Münevvere'nin 20 kilometre yakınına gelindiğinde rayların altına keçe döşenerek çalışmalar devam ettirildi. Çalışmalar süresince bölgede sesiz lokomotifler kullanılmaya özen gösterildi.
Sultan II. Abdülhamid, projenin yapımı sırasında ortaya çıkan zorluklara karşı güçlü bir irade ortaya koydu ve 1464 kilometreyi bulan Hicaz Demiryolu'nu 1 Eylül 1908 tarihinde yapılan bir törenle bizzat kendi açtı. Bu açılışın ardından ise Hayfa-Şam arasında her gün, Şam ile Medine arasında ise haftada üç gün yolcu ve eşya taşımacılığına başlandı.
Demiryolunun yapımı sırasında hem mali hem de beşeri sorunlar ortaya çıkmıştı. İnşaatın yapımı sırasındaki yüksek sıcaklık, su sorunu, arazi koşulları ve bedevi saldırıları süreci olumsuz etkiliyordu. Projenin yapılmasını istemeyen dış mihraklar tarafından sadece telgraf tellerine yapılan saldırı sayısı 128'i bulmuştu. Yüzlerce asker ise şehit edildi. Ancak buna rağmen bu zorlu süreçte Hicaz Demiryolu oldukça kısa denilebilecek bir sürede tamamlandı.
Hicaz Demiryolunun yapımı sırasında bu bölgelerde yaşayan eşkıya grupları demir yolunun yapımına karşı çıkıp saldırılarda bulunsa da demiryolunun yapımı sırasında 2666 köprü ve menfez, 7 demir köprü, 9 tünel, 96 istasyon, 7 gölet, 37 su deposu, 2 hastane ve 3 atölye de inşa edildi.
Abdülhamid döneminde "Hamidiye Hicaz Demiryolu" olarak anılan ve 18 Ocak 1909'dan itibaren sadece "Hicaz Demiryolu" olarak bilinen hat, 1918'de bin 900 kilometreyi aştı. Medine komutanı Fahreddin Paşa'nın Mondros Mütarekesi'nin 16'ncı maddesi gereğince 7 Ocak 1919'da imzaladığı şartname gereği Medine'yi teslim ve tahliye etmesi ile birlikte Hicaz Demiryolu üzerindeki Osmanlı hâkimiyeti kalkmıştı. Medine'de bulunan Mukaddes Emanetler, Fahreddin Paşa'nın üstün çabalarıyla Hicaz Demiryolu hattı sayesinde İstanbul'a taşınabildi.