Arama
Oyuncağın tarihçesi
Çocukları eğlendirmek ve günümüzde bilhassa eğitmek için yapılan oyuncaklar, ait oldukları dönemin ekonomik, sosyal ve kültürel panoramasını göstermesi açısından önemli bir işlevlere sahiptir. Aynı zamanda çocuğa olan bakış açısını da yansıtan oyuncaklar, geçmişten günümüze pek çok farklı rollere bürünmüştür. Peki, oyuncağın tarihi nedir? Geçmişten günümüze nasıl değişiklikler göstermiş ve hangi işlevlerde kullanılmıştır?
Çıngıraklar, eklemli bebekler, elle sürülebilen hayvanlar milattan önceki yıllardan günümüze kadar gelmiştir. Çember, en eski oyuncaklardan biri olarak günümüzde hala oynanmaktadır. İran ve Mezopotamya'da yürütülen arkeolojik çalışmalar, M.Ö. 3000'lere ait olan pişmiş topraktan yapılmış ve tekerlek takılmış küçük hayvan şeklindeki oyuncakları ortaya çıkarmıştır.
Antik Yunan'da bulunan oyuncaklar arasında çıngırak, el arabası, değnek at, minyatür mobilyalar, evler, gemiler, arabalar vardır. En eski Yunan bebeği Troya'daki kazılarda bulunmuştur. Romalı çocuklar için en çekici oyuncak, renkli ve düzgün bilyeler olarak bilinmektedir. Ayrıca seksek oyununun da Roma'da yaygın olarak oynandığı kazılarda yapılan çalışmalar sonucunda tespit edilmiştir.
Antik çağda oyuncak yalnızca eğlendirici işlevinde kullanılmamış, bazen nazarlık, muska rolü de oynamıştır. Oyuncakları tanrılara adamak sevap olarak görülmüştü. Roma'da bebeklerin oynadığı oyuncaklar Baküs'e verilirdi. Ama çocuk ergenlik çağına ulaşır ulaşmaz, bu armağanlar eğer çocuk Romalı ise Jüpiter'e, Merkür'e, Diana'ya, Yunanlı ise Zeus'a, Hermes'e ve Artemis'e verilirdi.
Kız çocuklar bebeklerini evleninceye kadar tutarlardı. Evlendikleri gün, bebeklerini Venüs'e ya da Diana'ya adarlardı. Eski Yunan'da kız çocukların bebeklerini Tanrıça Artemis'e, oğlan çocukların çemberlerini ve topaçlarını Tanrı Hermes'e armağan etmeleri geleneği, bize hem o çağın oyuncaklarını, hem de oyuncakla dinsel nesne arasındaki ilişkiyi gösterir.
Arkeoloji müzelerimizdeki antik oyuncaklar, Anadolu'daki eski halklarda oyuncağın nasıl ortak bir kültür ürünü olduğunu gösterir. Çıngırağı ilk kez Antalya Müzesi'nde, eklemli bebeği Çanakkale'de, iple çekilen hayvanları Kütahya'da ve daha sonra birçok yerde gören tarihçi, etnolog Robert-Lionel Séguin "En zengin oyuncak koleksiyonları Küçük Asya'daki kazılarda çıkmaktadır" der. İran ve Mezopotamya' da yürütülen arkeolojik çalışmalar, M.Ö 3000'e tarihlenen oyuncakları ortaya çıkardı. Bunlar, pişmiş topraktan çıngıraklar, tekerlekli hayvanlar ve küçük mobilyalardı.