Arama
Pargalı İbrahim Paşa şair Figani'yi neden idam ettirdi?
Rum kökenli bir devşirme olan İbrahim Paşa, sultana olan yakınlığı nedeniyle ilk önce "makbul"; idamının ardından ise "maktul" olarak anıldı. İbrahim Paşa, savaş sırasında kazandığı üç heykeli sarayının yanına koydu ve halkın gel zaman git zaman tepkisini çekti. Bunun üzerine Figani'nin "Dünyaya iki İbrahim geldi, biri put kırdı, öteki put dikti" beyiti halk arasında yayıldı. Peki, gerçekten Figani bu beyiti söyledi mi? İbrahim Paşa neden Figani'yi idam ettirdi?
Şairin nazım tekniği kuvvetli, dili ve üslubu sağlamdır. Duygu ve hayalleri, ince buluşları ile çağının diğer şairlerince de beğenilmiştir. Kaside ve gazelleri ile meşhur olmuştur. Ancak şöhreti arttıkça kıskançlıkları üzerine çeken Figani'nin başı boş hayatı ve kavgacı mizacı da çeşitli kimselerin düşmanlığını kazanmasına sebep oldu.
1526 senesinde Mohaç meydan muharebesi yaşanmış ve büyük bir zafer elde edilmişti. Alınan hazineler arasında çok sayıda değerli eşya olduğu gibi bunlar arasında üç adet büyük heykel de bulunuyordu. Budin şehrinden alınan bu heykeller gemilerle İstanbul'a getirildi.
İbrahim Paşa bu üç heykeli sarayının yakınlarına koydu. Zamanla halk bu heykellere bakıp giderlerdi. Ama zamanla şehirde dedikodular yayılmaya başladı. Bazı kesimler bu durumu hoş karşılamadı ve İbrahim Paşa aleyhinde dedikodular her tarafa yayıldı.
Bu sıralarda, İbrahim Paşa'nın Mohaç Savaşı'ndan sonra Budin'den getirtip Atmeydanı'nda kendi sarayının karşısına diktirdiği heykeller münasebetiyle söylendiği sanılan,
"Dü İbrâhîm âmed be-dâr-ı cihân /
Yekî büt-şiken şüd dîger büt-nişân"
şeklindeki beyit ağızdan ağıza yayılmış ve Figani'ye mal edilmiştir.
Ancak Figani, "Dünyaya iki İbrâhim geldi, biri put kırdı, öteki put dikti" anlamındaki bu beyti değil, Âşık Çelebi'nin de kaydettiği gibi bir mecliste okunduğunda beyitte geçen "dâr-ı cihan" terkibindeki "dâr" kelimesinin yerine -ikinci mısrada "put" sözü geçtiği için- "deyr" kelimesinin daha uygun olacağını söylemiş olmalıdır.