Arama
Saraya sunulan istek mektupları: Arzuhal
Küçük daktilosu ve tezgahının önündeki tabelasıyla arzuhalciler, adliye binalarının önünde yer dikkatimizi çeker. Halkın yüksek mevki ile iletişiminde aracı olurlar. Bu meslek, ilk olarak Osmanlı zamanında şekillendi. Arzuhallerin içerikleri, yazı stilleri değişmiş olsa da günümüzden pek de farklı olduğu söylenemez. O dönemde de halk, meramını saraya anlatmak için 'arzuhal' denilen dilekçeleri yazıyordu. Bu dilekçeler padişah tarafından dikkate alınarak okunuyor, gerekli olan neyse hemen yapılıyordu.
Sultan Fatih Mehmed tarafından fethedilerek Osmanlı Devleti'nin payitahtı kılınan İstanbul'da inşa olunan ikinci saray Topkapı Sarayı'dır (Saray-ı Cedid-i Âmire). Bu sarayın ilk kapısı olan Bâb-ı Hümâyûn üzerinde Hz. Peygamberimizin bir hadis-i şerifleri dikkat çekicidir. Sözkonusu hadis-i şerif aslında girilen kapının ve avlunun, ama genel olarak da hükümdar sarayının en önemli işlevini ifade etmektedir. Bâb-ı Hümâyûn'un sağ ve sol nişlerine taksim edilen bu Hadis-i Şerif metni ve tercümesi şu şekildedir:
"Es-Sultân Zıllullâhi fi'l-ard. Ye'vî ileyhi küllü mazlûm"
"(Hükümdar/Sultan Allah'ın (cc) yeryüzündeki gölgesidir. Zülme uğrayan herkes ona sığınır".
İşte bu açıdan bakıldığında birinci avlunun sonuna doğru sol tarafta yer alan, ama bugüne sadece temel kalıntıları ulaşan Kasr-ı Deâvî'nin de işlevi ve sembolik anlamı daha iyi anlaşılır. Herhangi bir konuda Divan-ı Hümâyûn'a arzuhal sunmak isteğinde olanlar bu avluda yer alan Arzuhal Köşkü'ne (Kasr-ı Deâvî) arzuhallerini teslim ederler; Divan-ı Hümâyûn'da mütalaa olunan arzuhallerin cevapları da halka yine bu birinci avludaki Arzuhal Köşkü'nden dağıtılırdı.
(Derlenmiştir.)