Arama
Saraybosna'dan Osmanlı tarihine ışık tutan kareler
Bosna Hersek'in farklı şehirlerinde kimi Osmanlı zamanında kimi ise daha yakın dönemde inşa edilmiş camiler, mütevazı mimarileri ve eşsiz güzellikleriyle kartpostal fotoğraflarını andırır. Tamamıyla Osmanlılar devrinde kurulan bir şehir olan Saraybosna'nın kurucusu olarak İsa Bey, ikinci kurucusu olarak Gazi Hüsrev Bey gösterilir. Gazi Hüsrev Bey tarafından inşa edilen külliye ve kurulan vakıflarla Saraybosna, Türk-İslam şehri haline gelmiştir. Sizler için Saraybosna'dan Osmanlı tarihine ışık tutan kareleri listeledik.
◾ Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'da yaklaşık 400 yıldır eğitim veren Gazi Hüsrev Bey Medresesi, asırlardır başarılı nesiller yetiştiriyor.
◾ Osmanlı padişahlarından Sultan II. Bayezid'in torunu Gazi Hüsrev Bey tarafından Ocak 1537 tarihinde kurulan medrese, savaşlara ve tüm zorluklara rağmen bugün de ülkenin en prestijli liselerinden biri olarak varlığını sürdürüyor.
◾ Bosna Hersek'teki en eski eğitim kurumu olup lise diploması denkliği de bulunan Gazi Hüsrev Bey Medresesi'nde dini derslerin yanı sıra bilimsel dersler de veriliyor. Okulun kaliteli eğitimi nedeniyle aileler, çocuklarının burada okumasına büyük önem veriyor.
◾ Gazi Hüsrev Bey, Bosna Sancak Beyliği yaptığı dönemde, başta Saraybosna olmak üzere bölgede çok sayıda cami, hamam, aşevi ve eğitim kurumu gibi vakıf eserleri yaptırdı. Gazi Hüsrev Bey, Ocak 1537'de Saraybosna'da kendi adıyla anılan medreseyi kurdu.
◾ Medresedeki eğitim, Osmanlı bölgeden çekilmesine rağmen aralıksız devam etti. Yugoslavya döneminde de eğitime devam eden medrese, 1992-1995'teki savaşta da kapılarını kapatmadı.
◾ Diploması ülkedeki diğer lise diplomalarına denk olan medrese mezunları, medreseyi bitirdikten sonra sadece ilahiyat fakültelerinde değil, istedikleri diğer fakültelerde de eğitim görebiliyor.
◾ Gazi Hüsrev Bey Camii veya Bey Camii, Bosna-Hersek'in başkenti Saraybosna'nın kalbi sayılan Başçarşı'da yer alır. Bey Camii olarak da bilinir. Osmanlı mimarisinin en göze çarpan eserlerinden biri olup, Bosna Sancak Beyi Gazi Hüsrev Bey tarafından 1531 yılında Mimar Sinan'a inşa ettirilmiştir.
◾ Osmanlı mimarisinin en göze çarpan eserlerinden biri olup, Bosna Sancak Beyi Gazi Hüsrev Bey tarafından 1531 yılında Mimar Sinan'a inşa ettirilmiştir.
◾ Bey Camii, özellikle Ramazan ayları ve bayram dönemlerinde, ülkenin en yoğun ibadet ve ziyaret mabedi haline geliyor. 5 asırlık cami, İslâm mimarisinin ülkedeki en güzide örneklerinden biri olarak kabul ediliyor.
◾ Dönemi itibariyle şehrin ilim alanları arasında bulunan külliye içerisinde yer alan cami, bütünüyle kesme taşlardan yapılan bir yapıdır. İçerisinde rahatça hareket alanı sunan geniş bir avluya sahip olan Gazi Hüsrev Bey Camii, Halep'teki Hüsrev Paşa Camii ile birlikte Osmanlı mimarisindeki tabhâneli camiler tipinin son örneklerindendir.
◾ Caminin çevresinde türbeler, hanlar, medrese, kütüphane, misafirhane, hamam bulunuyor. Fakat bazı eserler günümüze kadar ulaşamamıştır. Avlunun etrafında ise, hepsi kubbeli ve ocaklı on iki tane hücre, bunların dışarıdan hava ve ışık almalarını sağlayan pencereleri vardır.
◾ Ferhad Paşa Camii veya Ferhadija, Bosna-Hersek'in iki siyasi biriminden biri olan Sırp Cumhuriyeti'nin fiili başkenti Banja Luka'da bulunur.
◾ 1579 tarihinde, Bosna Sancak Beyi Ferhad Paşa adına Mimar Sinan'ın adı bilinmeyen bir talebesi tarafından yapılmıştır. Klasik dönem Osmanlı mimarisinin özelliklerini yansıtır.
◾ Ferhadiye Camii, Balkanlar'da bulunan önemli Osmanlı camilerinden biridir. Bosna Savaşı sırasında Sırplar ve Hırvatlar tarafından hunharca tahrip edilen ve temellerine konulan dinamitlerle havaya uçurulan camii bu süreçte adeta yerle bir oldu.
◾ Ancak Bosna Hersek İslam Birliği Riyaseti öncülüğünde ve çeşitli kurumların da desteğiyle aslına uygun bir biçimde yeniden inşa edilen cami uzun bir süre sonra tekrardan ibadete açıldı.
*Sosyal izolasyon sürecinde evinizde çevrim içi olarak tarihi yerler gezmek isterseniz, Hollandalı tarihçi ve mimari uzmanı Machiel Kiel'in, Balkanları dolaşıp Osmanlı eserlerini fotoğrafladığı bu arşivden yararlanabilirsiniz.