Arama
Sulara gömülen devlet: Venedik
Dünya tarihi pek çok devletin varlığına şahitlik etmiştir. İbn Haldun'un "devlet de insanlar gibi doğar, büyür, gelişir ve ölürler" dediği gibi tarihe gömülen pek çok devlet vardır. Kimi devlet günümüzde eserleriyle yaşamaya devam ederken kimi devletin adı sadece tarih sayfalarında kalmıştır. Venedik Devleti bu örneklerden biridir. Kalıcılık sağlayamayan büyük deniz devleti, bin yılı bulan varlığının ardından kaybolur. Osmanlı gibi büyük devletlerle yakın ilişkilerde bulunur ve su üzerinde yaşar. Akdeniz ve Karadeniz'in hakimi bu devlete ise ilginç bir isim son verir.
⚓ Venedik Bizans'a o kadar askeri destek ve donanma gücü sağlar ki, İmparator I. Komnenos yardımların karşılığında deniz devletine bir dizi ayrıcalık tanır.
🛥 Bu anlaşmalar ile Akdeniz ve Ege'de iyice güçlü hale gelen Venedik, Bizans ile olan ilişkilerini kullanarak iyice zenginleşir.
🛳 1204 yılı ise Venedik-Bizans ilişkilerinin kırılma noktası olur. Haçlılar ile iş birliği içine giren Venedik'in amacının Bizans topraklarını ele geçirmek olduğu görülür.
⚓ IV. Haçlı Seferi sonrası Venedik ile Haçlılar Bizans'ın nasıl paylaşılacağına dair bir antlaşma yapar. Adriyatik, İyon Denizi ve Ege'deki topraklar Venedik'e verilir.
🛳 Bu tarihten sonra hakimiyet alanını iyice geliştiren Venedik, topraklarını korsanlardan korumak için İznik Rum Devleti ve Türkiye Selçukluları ile ticari anlaşmalar yapar.
⚓ İtalya'nın kuzeyinde bulunan Cenevizliler, 1099 yılında bağımsızlığına kavuşur. Venedikliler ise Bizans İmparatorluğu'ndan zamanla benzer haklar kazanırlar.
⚓ Venedik ile daima rekabet halinde olan Cenevizliler, Ege ve Akdeniz'de önemli bir güç olsa da Venedik kadar uzun süreli bir devlet olamazlar.
⚓ Bir cihan imparatorluğu haline gelen Osmanlıların, denizlerin kuvvetli devleti Venedik ile ilişkiye girmeme gibi bir ihtimali yoktur.
⚓ İlk Osmanlı-Venedik ilişkisi I. Murad zamanına dayanır. Venedik bu dönemde Osmanlı'ya elçi göndererek temas kurar. Yıldırım Bayezid zamanında ise Osmanlı'nın Venedik'e ilk ahitnameyi verdiği görülür. Sultan Bayezid tarafından verilen bu belge ile Venedik, Anadolu'nun batısında ticaret yapma imkanı elde eder.
💠 Ahitname nedir?
Devletler arası ilişkileri yansıtan bu belge, resmi bir anlaşma işlevi görürken kapitülasyon olarak da değerlendirilir.
⚓ Osmanlı'nın batıya doğru ilerleme politikası Venedik'i ürkütse de, cihan devletinin ilerleyişini durdurmaya yetmez Özellikle İstanbul'un fethinden önce ve sonra ilişkiler iyice gelişir. İstanbul kuşatması başlamadan önce Fatih, Haçlılardan yana olmamaları için Venediklilere ayrıcalıklar tanır.
🛳 Osmanlı'nın en büyük padişahlarından olan Fatih Sultan Mehmed döneminde Venediklilerden Eğriboz ve Mora alınarak Roma'nın yolu açılır. Fakat Fatih, bu hayalini gerçekleştiremeden vefat eder.
🔸 Fatih'in hayali
Fatih Sultan Mehmet İstanbul'u fethettikten sonra yönünü Roma'ya çevirir. İstanbul'u fetheden komutan hadisine nail olan Fatih ve ordusu, yine bir fetih müjdesi olan Roma için hazırlıklara koyulduğu sırada Gebze'de vefat eder. Fatih'in ölümündeki şüpheler hala giderilememiştir.
İşte o hadis-i şerif:
İstanbul'un fethi ile ilgili: "Kostantîniyye mutlaka fetholunacaktır; onu fetheden komutan ne mübarek bir komutandır, o ordu ne mübarek bir ordudur."
[Ahmed bin Hanbel, IV, 335; Buhârî, et-Tarihu'l-Kebîr, I (ikinci kisim), 81; et-Târihu's-Sagîr, I, 341; Taberânî, el-Mu'cemu'l-Kebîr, II, 24; Hâkim, Müstedrek IV, 422; Heysemî, Mecmeu'z-Zevâid, VI, 219]