Arama
Sulara gömülen devlet: Venedik
Dünya tarihi pek çok devletin varlığına şahitlik etmiştir. İbn Haldun'un "devlet de insanlar gibi doğar, büyür, gelişir ve ölürler" dediği gibi tarihe gömülen pek çok devlet vardır. Kimi devlet günümüzde eserleriyle yaşamaya devam ederken kimi devletin adı sadece tarih sayfalarında kalmıştır. Venedik Devleti bu örneklerden biridir. Kalıcılık sağlayamayan büyük deniz devleti, bin yılı bulan varlığının ardından kaybolur. Osmanlı gibi büyük devletlerle yakın ilişkilerde bulunur ve su üzerinde yaşar. Akdeniz ve Karadeniz'in hakimi bu devlete ise ilginç bir isim son verir.
⚓ Bir cihan imparatorluğu haline gelen Osmanlıların, denizlerin kuvvetli devleti Venedik ile ilişkiye girmeme gibi bir ihtimali yoktur.
⚓ İlk Osmanlı-Venedik ilişkisi I. Murad zamanına dayanır. Venedik bu dönemde Osmanlı'ya elçi göndererek temas kurar. Yıldırım Bayezid zamanında ise Osmanlı'nın Venedik'e ilk ahitnameyi verdiği görülür. Sultan Bayezid tarafından verilen bu belge ile Venedik, Anadolu'nun batısında ticaret yapma imkanı elde eder.
💠 Ahitname nedir?
Devletler arası ilişkileri yansıtan bu belge, resmi bir anlaşma işlevi görürken kapitülasyon olarak da değerlendirilir.
⚓ Osmanlı'nın batıya doğru ilerleme politikası Venedik'i ürkütse de, cihan devletinin ilerleyişini durdurmaya yetmez Özellikle İstanbul'un fethinden önce ve sonra ilişkiler iyice gelişir. İstanbul kuşatması başlamadan önce Fatih, Haçlılardan yana olmamaları için Venediklilere ayrıcalıklar tanır.
🛳 Osmanlı'nın en büyük padişahlarından olan Fatih Sultan Mehmed döneminde Venediklilerden Eğriboz ve Mora alınarak Roma'nın yolu açılır. Fakat Fatih, bu hayalini gerçekleştiremeden vefat eder.
🔸 Fatih'in hayali
Fatih Sultan Mehmet İstanbul'u fethettikten sonra yönünü Roma'ya çevirir. İstanbul'u fetheden komutan hadisine nail olan Fatih ve ordusu, yine bir fetih müjdesi olan Roma için hazırlıklara koyulduğu sırada Gebze'de vefat eder. Fatih'in ölümündeki şüpheler hala giderilememiştir.
İşte o hadis-i şerif:
İstanbul'un fethi ile ilgili: "Kostantîniyye mutlaka fetholunacaktır; onu fetheden komutan ne mübarek bir komutandır, o ordu ne mübarek bir ordudur."
[Ahmed bin Hanbel, IV, 335; Buhârî, et-Tarihu'l-Kebîr, I (ikinci kisim), 81; et-Târihu's-Sagîr, I, 341; Taberânî, el-Mu'cemu'l-Kebîr, II, 24; Hâkim, Müstedrek IV, 422; Heysemî, Mecmeu'z-Zevâid, VI, 219]
⚓ Kanuni Sultan Süleyman, Rodos'un fethinden evvel Venedikliler ile anlaşır. Doğu Akdeniz ticaretini rahatlatmak isteyen Sultan Süleyman, Rodos Şövalyeleri'ne saldırdığı sırada Venedik'ten yardım almamalarını önemser.
⚓ Osmanlı ile Venedik arasındaki en büyük çatışma Kıbrıs ve Girit adalarında yaşanır. Osmanlı, Venedik'in iki önemli üssünden biri olan Kıbrıs'ı 1571 yılında fetheder.
⚓ Venedik'in Akdeniz'deki ilk önemli üssünü kaybettikten sonra elinde Girit kalır. Osmanlı, Girit'i de alarak Venedik'in deniz üzerindeki kuvvetini kırmak ister. Böylece dünya tarihinin en uzun süren ada kuşatması başlar. Çeyrek asır süren bu savaştan sonra Girit fethedilir. Bu yenilgi ile Venedik'in Doğu Akdeniz'deki hakimiyeti son bulur.
💠 Venedik Sarayı – İstanbul
🔷 Venediklilerin Testa ailesinden satın aldığı bu saray İstanbul Beyoğlu'nda yer alır. Venedik elçisi binayı yıktırıp yeniden yapmak ister. Fakat Venedik Cumhuriyet Senatosu, maliyetin fazla olması gerekçesiyle bu fikri reddeder.
🔷 Napolyon'un Venedik Devleti'ne son vermesinden sonra Fransızlar tarafından işgal edilir. Bir süre Fransızlar tarafından kullanılır. Yapı, bugün İtalya'nın Ankara Büyükelçisinin İstanbul'daki ikametgahı olarak kullanılır.
🛳 Venedik Tersanesi
⚓ Venedik'in en önemli tarihi alanlarından biri olan bu tersane, savaş gemilerinin yapılma ve toplanma yeridir. Tersanede üretilen savaş gemileri tarih boyunca Venediklilerin en önemli aracı olur. On altıncı yüzyılda on altı bin kişiden fazla insanın burada çalıştığı ve neredeyse günde bir adet gemi inşa edildiği rivayet edilir.