Arama
Sultan Abdülhamid hangi fotoğrafçıya ödül verdi? Osmanlı'da fotoğrafçılık hakkında kısa bilgiler...
19. yüzyılda Fransa'da ortaya çıkan fotoğraf sanatı, ilk önce Avrupa'yı daha sonra da tüm dünyayı etkiledi. Avrupa'da fotoğrafın keşfinden kısa bir süre sonra Osmanlı coğrafyasında da fotoğraf yaygınlaşmaya başladı. Osmanlı sultanları bu alandaki gelişmeleri sıkı sıkıya takip etti; fotoğrafı ve fotoğrafçılığı destekledi. Özellikle Sultan Abdülhamid'in fotoğrafa olan merakı sayesinde, bugün Yıldız Koleksiyonu olarak adlandırdığımız 800 albüm, 35 bin fotoğraf gibi paha biçilemez belgeler, günümüze ulaştı. Peki, Sultan Abdülhamid hangi fotoğrafçıyı ödüllendirmişti? Osmanlı'da fotoğrafçılık hakkında kısa bilgileri derledik.
Fotoğrafçılığı Abdullah Biraderler'in yanında öğrenen Bogos Tarkulyan (Fransızca söylemiyle Poul Tarkulyan) daha sonra açacağı stüdyosunda en az onlar kadar ünlenmiş 50 yıldan fazla işletmeyi başardığı ticarethanesinde birbirinden değerli sayısız eser bırakmış bir fotoğrafçıdır.
Tarkulyan, Kumkapı'da Haçik adlı bir balıkçının oğlu olarak dünyaya geldi. İlk stüdyosunu ne zaman açtığı bilinmese de en eski kayıt, 1882 yılına, Pangaltı'da Büyükdere Caddesi 30 numaralı yere işaret eder. Kendi adına açmış olduğu bu stüdyoyu daha sonra kapatarak, 1886 yılında "Febüs" ismini koyacağı yeni stüdyosunu, Beyoğlu'nda 310 numaralı yerde açar.
Sonraları yazışmalarında adının yanına, soyadı gibi Febüs yazar. Bir müddet sonra da herkes kendisine Febüs Efendi diye hitap eder. Tarkulyan 1897 yılında, Servet-i Fünun dergisine verdiği ilanda "Hakikaten sanatkârane ve nefis fotoğraflar çektirmek isterseniz, Beyoğlu'nda Doğru Yolda olan Febüs Fotoğrafhanesine müracaat ediniz.'' diye yazar.
Gerçekten de sanatçının çektiği fotoğraflardaki ustalık ve özen hemen göze çarpmaktadır. Kullandığı resimli fonların çeşitliliği ve bu fonların önündeki aksesuarların uyumu, hiç rastlantısal değildir. Böylesi bir fotoğrafhanenin uzun yıllar boyunca tercih edilmeme sebebini bu başarılı çalışmalara bağlamamak doğru olacaktır. Bu uzun ve verimli çalışma döneminde elimize ulaşan bazı fotoğraflardan, sanatçının Tarabya ve Sirkeci'de birer şube açtığı anlaşılır.
Tarkulyan, Nevsal-i Milli'yi verdiği bir ilanda ise kendisinin, Veliaht Yusuf İzzettin Efendi'nin meclis-i mebusan, meclis-i a'yan ve bütün resmi dairelerin özel fotoğrafçısı Paul Febüs olarak tanıttıktan sonra, memleketimizin en meşhur fotoğrafçısı olduğunu da ilave eder.
1927 yılında tedavüle giren, 50, 100, 500 ve 1000 liralık banknotlardaki Atatürk portresini çeken Tarkulyan, 1900 yılında II. Abdülhamid'in davetiyle İstanbul'a gelen İran Hükümdarı Muzaffereddin Şah'ın portrelerini çeker. Şah da kendisine Fotoğraf-i Şahi unvanını verir. Ayrıca Şir-ü Hurşid (aslan ve güneş) nişanının ikinci rütbesiyle ödüllendirilir.