Arama
Sultan Abdülhamid'in arşivinden tarihe tanıklık eden camiler
İslam'ın sembolü ve yüce Allah'ın evi olan camiler, geçmişten günümüze kadar toplumsal yaşamın merkezi oldu. Yüzyıllardır Müslümanların dini ve ahlaki eğitiminde önemli katkılar sağladı. Bundan dolayı Müslümanlar, gittikleri her yerde kendi meskenlerinden önce cami inşa ederek şehirleri ihya etti. Sizler için, Camiler Haftası'nda Sultan Abdülhamid'in arşivinden tarihe tanıklık eden camileri derledik.
Eyüp Sultan Camii
📌 Fatih Sultan Mehmed tarafından Peygamber Efendimizin mihmandarı Eyüp Sultan'ın türbesinin yanına cami inşa edildi. Evliya Çelebi Seyahatname adlı eserinde caminin tarifini şöyle yaptı:
"Leb-i deryâya karib âsitâne-i Ensârî de düz bir zeminde bina edilmiştir, bir kubbelidir. Mihrap tarafında yarım kubbesi daha vardır, lâkin o kadar yüksek değildir. Caminin içinde amud yoktur. Orta kubbe etrafında metin kemerler vardır. Mihrabı ve minberi musanna' değildir. Hünkâr mahfili sağ taraftadır. İki kapılı, biri sağ cânibde yan kapısı, diğeri kıble kapısıdır... Sağ ve solda iki minaresi vardır. Haremin iç tarafı hücrelerle müzeyyendir. Ortasında cemaat maksûresi vardır. Bu maksûre ile kabr-i Ebû Eyyûb arasında âsumana ser çekmiş iki çınar vardır ki cemaat, sayesinde ibadet ederler. Bu haremin de iki kapısı var, garp kapısında taşrada büyük bir harem daha vardır, içinde dut vesair ağaçlarla yedi adet büyük çınar vardır."
▶ Sefer zamanlarında İstanbul'da bulunan âlim ve hâfızlar, Eyüp Sultan Camii'nde toplanıp Kur'an-ı Kerim'den birer cüz okurlar, hatim tamamlandıktan sonra ordunun muzaffer olması için dua ederlerdi.
Bayezid Camii
📌 İstanbul'un yeniden imarında büyük bir merkez teşkil eden ve Fatih Külliyesi'nden sonra ikinci büyük külliye olan II. Bayezid Külliyesi içindeki Beyazıt Camii, kendi adıyla anılan meşhur meydanda bulunur.
📌 Fatih Sultan Mehmet'in oğlu Sultan II. Bayezid tarafından yaptırılan caminin mimarının Mimar Kemaleddin veya Yakup Şah olduğu sanılıyor. Külliye bir cami, türbe, aşhane-imaret, sıbyan mektebi, tabhâneler, medrese, hamam ve kervansaraydan ibarettir.
▶ Bütün bu yapılar, Fâtih Camii ve Külliyesi'nden farklı olarak onun gibi tamamen simetrik bir esasa göre değil, fakat şehrin ortasındaki bu araziye dağınık bir biçimde yerleştirilmiştir.
▶ İstanbul'daki Fatih Külliyesi'nden sonraki ikinci sultan külliyesinin bir parçası olarak yaptırıldı.
Fatih Camii
▶ Fatih Sultan Mehmed tarafından yaptırılan külliyede 16 adet medrese, darüşşifa (hastane), tabhane (konukevi) imaret (aşevi), kütüphane ve hamam bulunur.
▶ Fatih Camii, Süleymaniye Camii gibi Osmanlı yaşam kültürünün önemli bir sembolüdür.
Ortaköy Camii
📌 Boğazın serin sularına aksini yansıyan Ortaköy Cami, Büyük Mecidiye olarak da bilinir. Sultan Abdülmecid tarafından Mimar Nikoğos Balyan'a 1853 yılında yaptırıldı.
▶ Merdivenle çıkılan yapının tek şerefeli iki minaresi vardır. Cami, 19'uncu yüzyıl selatin camilerinin tümünde olduğu gibi iki bölümden; asıl ibadet mekânı olan harim bölümü ile girişin önünde yer alan hünkâr kasrından oluşur.
Nusretiye Camii
📌 İstanbul'da Tophane'de, II. Mahmud tarafından yaptırılan selâtin camilerden biri olan Nusretiye Camii, İstanbul surları dışında inşa edilen büyük ibadet yerlerinden biriydi. Aynı zamanda İstanbul'da bulunan camiler arasında en ince minarelere sahiptir.
▶Yeni askerî teşkilâta önem veren II. Mahmud, camiyi askerî binalarla birlikte yaptırmıştı. Böylece diğer selâtin külliyelerindeki gibi çeşitli vakıf binalarla çevrili olmayıp yegâne müştemilatı top dökümhanesinin önüne inşa edilen askerî yapılardan ibaretti.
24 Şubat 1823'teki büyük yangında yanan Top Arabacıları Kışlası ve Camii'nin yerinde yapılan Nusretiye Camii'nin inşasına, Haziran 1823'te başlandı; 8 Nisan 1826'da bitirildi.
▶ Caminin adı kitâbede Câmi-i Nusret diye gösterilse de, burası halk arasında daha çok "Tophane Camii" olarak tanınır.