Arama
Sultan Abdülhamid’in en bedbaht şehzadesi: Abdülkadir Efendi
Şehzade Abdülkadir Efendi, Sultan II. Abdülhamid'in üçüncü oğlu olarak dünyaya geldi. Alışılmışın dışında, şahsına münhasır bir şehzade olan Abdülkadir Efendi, Sultan Abdülhamid'in görüşlerine ve yönetimine genel olarak muhalif bir tavır içindeydi. Öyle ki, Sultan Abdülhamid de zaman zaman kendisine sitemde bulunurdu. Şehzade Abdülkadir, Osmanlı hanedanının sürgünde maddi ve manevi açıdan en çok sıkıntı çeken üyesi oldu. Sürgün sırasında soğuktan hastalanan iki aylık kızı Bidar Sultan'ı toprağa verdi, dolandırılarak malı mülkü elinden alındı ve yaşamı geçim sıkıntılarıyla geçti… Sultan Abdülhamid'in en bedbaht şehzadesi Abdülkadir Efendi'ye dair bilinmeyenleri sizlerle buluşturuyoruz.
Askerlikten başka mesleği olmayan Abdülkadir Efendi, sürgün sonrası Budapeşte Orkestrası'nda kemancılık yaparak hayatını kazanmaya başladı.
Cömert yaşamaya alıştığı için çok borçlanmıştı. Birkaç ay içinde yurda döneceklerini düşünerek, Abdülhamid'in mirasından düşen payı almayı umuyordu.
Şehzade Abdülkadir, sürgünde olduğu dönemde diğer varisler gibi Sami Günzberg'e vekâlet verdi. Günzberg, sarayın dişçisi olarak tanınıyordu ve bu nedenle hanedan üyelerinin güvenini sağlamıştı.
Abdülkadir Efendi, özellikle Çamlıca'daki çok geniş arazilerini ve Musul petrolleri üzerindeki payını istiyordu ancak beklentileri gerçekleşmedi.
Günzberg, Abdülkadir Efendinin itimadından veya gafletinden istifade ederek, "Sattım ve parasını aldım" yazan bir kâğıt imzalattı.
İlk olarak Feneryolu'ndaki Abdülkadir Köşkü'nü Mısırlı Prenses İkbal'e sattı. Abdülkadir Efendi'ye tek kuruş dahi göndermedi. Köşkteki antikaları da daha önce çıkarıp satmıştı.
Uzun bir bekleyişten sonra Şehzade Abdülkadir, dönemin cumhurbaşkanına çektiği telgraf ile durumu anlattı.
Cumhurbaşkanı, yakın dostu Günzberg'i çağırıp konuyu anlatmasını istedi. Günzberg, "Efendim bunlar dejenere insanlar. Sattım, parasını verdim. İşte parayı aldığına dair imzası!" diyerek işin içinden çıktı.
Günzberg ayrıca Şehzade Abdülkadir Efendi'nin Musul petrolleri hissesini de, Amerikan Petrol Şirketi'ne devretti. Buna karşılık 10 yıl müddetle şehzadeye bölük pörçük az bir meblağ gönderdi.
Her geçen gün sağlığını biraz daha kaybeden Abdülkadir Efendi, sık sık hastalanıp yataklara düşmeye başlamış ve sonunda çalışamaz olmuştu.
Budapeşte'de kalmak onlar için imkânsız hâle gelmişti. Bu nedenle 1933'te hayatın daha ucuz, Müslüman'ın daha bol ve memleketin de mesafe olarak daha yakın olduğu Sofya'ya göçtüler.