Arama
Sultan Abdülhamid'in hayran bırakan hayvan sevgisi
Osmanlı İmparatorluğu'nun bunalımlı bir döneminde tahta çıkan II. Abdülhamid, hayvanlara özel ilgi göstermişti. Öyle ki Yıldız Sarayı'nı hayvan cinslerinin çokluğu itibariyle dünyanın ender bahçelerinden biri haline dönüştürmüştü. Peki, Sultan Abdülhamid'in dünyada yankı uyandıran hayvanları nelerdi? Sultan'ın özel koleksiyonu neleri kapsıyordu? Londra'dan özel olarak ne istemişti? İşte sizler için Sultan II. Abdülhamid'in hayvan merakı hakkında bilmeniz gerekenleri sizler için derledik.
II. Abdülhamid aynı zamanda Avrupa'daki hayvanat bahçelerinde araştırmalar yaptırmış ve mevcut hayvan türleriyle ilgili bilgi sahibi olmuştu. Berlin'deki hayvanat bahçesinde bulunmadığını bildiği zebu isimli Afrika öküzlerinden ikisini 1902 yılında oradaki hayvanat bahçesine hediye etmişti. Gönderilen nadir türler sayesinde bahçelerinin prestijinin bir kat daha arttığını belirten hayvanat bahçesi yönetimi Sultan Abdülhamid'e teşekkürnameler göndermişti.
Sultan Abdülhamid aynı zamanda çocuklarının hayvan sevgisiyle büyümesine özen gösteriyordu. Sultan saray bahçelerinin yanında daire içlerinde de hayvanlarla birlikte bulunmalarına önem atfederdi. Bunun yanında saray çalışanlarına da zaman zaman hayvanlar hediye ederek, hayvanları, onlara verdiği değeri göstermek için vasıta olarak kullanırdı.
Güvercinlere olan merakının bir sonucu olarak denebilir ki ülkede posta güvercini uygulamasını yeniden canlandırmıştı. Zira bu hususta güvercin mektup mahfazaları ile ilgili yeni ürünler üreten Fransa Dijon'dan Mösyö Clark gibi isimlerle irtibat halindeydi. Son dönem merak sardığı köpeklerin, sağlık hizmetlerinde, savaşta ve polis teşkilatında kullanımı üzerine araştırmalar yaptırıyor, kaynakları inceletiyordu. Ayrıca ender bitki ve hayvan türlerine ait bir müze koleksiyonu da bulunan II. Abdülhamid, müzesinde bulundurmak istediği kuş ve hayvanları eczâhâne-i hümâyûnda tahnit ettiriyordu. Padişah, marangozhâne-i hümâyûnda inşa edilen ve Şale Köşkü'ne konulan, içlerine ise bizzat kendisi tarafından yapılan yağlı boya manzara resimlerinin önüne tahnit ettirdiği kuşları yerleştirmişti.
1909'da Sultan'ın hâlinden sonra Yıldız Sarayı'ndaki 33 yıllık birikim sahipsiz bırakıldı. Yıldız'ın tasfiyesi neticesinde kuşluk-ı hümâyûn hademeleri dağıldığından hayvanların bakımıyla ilgilenecek kimse kalmamıştı. Kıymetli eşyaların yanında e hayvanlar da talan edilmişti.
30 Haziran 1909 tarihli Tanin Gazetesi'ne göre biri Hamidiye Marşı'nı söyleyebilen ve biri de durmadan "padişahım çok yaşa" diye konuşan iki papağan satılmıştı.
Beylerbeyi Sarayı'ndaki günlerinin çoğunu marangozluk faaliyetleri, kümes yapımı ve temin ettiği Fizan tavukları ile papağanlarla meşgul olarak geçirmişti. Beylerbeyi Sarayı'nda kedisi ile birlikte yanından ayrılmayan bir de beyaz papağanı olan II. Abdülhamid, en büyük üzüntülerini 1917'de bu hayvanları kaybettiği zaman yaşamıştı.
Araştırma Görevlisi Diren Çakılcı'nın Sultan II. Abdülhamid'in hayvan merakı: Yıldız Sarayı'nda Kuşluk-ı Hümâyûn Teşkilatı makalesinden derlenmiştir.