Arama
Sultan Abdülhamid'in ilk kez sergilenen şahsi eşyaları
Sultan II. Abdülhamid çok yönlü bir padişahtı; şehzadeliği döneminde başladığı marangozluğa, padişahlığı süresince de devam etti. Osmanlı'yı şahlandıracak projeler üzerinde çalıştı. Bu hem onun sanatçı yönünü hem de devlet adamlığı yönünü gösteriyordu. Bugünlerde Abdülhamid ile ilgili kıymetli bir sergi açıldı. Tören kılıcı, kamçısı, mühür ve marangozluk takımlarının yer aldığı şahsi eşyaları, artık sürekli görülebilecek.
Fikriyat.com olarak yerinde incelediğimiz sergi ve Sultan Abdülhamid'in marangoz ustalığına dair detayları, Saray Koleksiyonları Müzesi Sorumlusu Güller Karahüseyin ile konuştuk.
Kurum içi ve kurum dışı süreli sergilerimizde daha çok geleneksel Türk el sanatlarına ait eserler bulunuyor. Müze bölümümüzde ise bütün saraylarımızda günlük hayatta kullanılmış her türlü objeyi sergilemekteyiz. Bütün vitrinlerimizi tematik olarak düzenledik; tekstil vitrini, çocuk vitrini, aydınlatma araçları vitrini, yıldız porselen vitrini, Hereke fabrikası vitrini gibi… Burada saraylardaki tefrişler görülemeyecek eserleri sergiliyoruz. Eserleri sadece depoya kapatmıyoruz, depomuz açık ve ziyaret edilebilir durumda.
Örneğin, Mavi kutular içinde kristal cam ve porselen kırılabilir nitelikteki eserler var. Bunları kutuların içine seperatörler ve süngerlerle destekleyerek yerleştirdik. Önlerinde de bariyerler var. Düşme riskine karşı muhafaza altına aldık. Yine tefrişte kullanılamayan mobilyaları da ağır yük raflarında muhafaza ederek sergiliyoruz."
2011 yılından beri müzemizi ziyaretçilerimizle buluşturuyoruz. Bu nedenle bazı vitrinlerimizde değişiklikler yapmayı planladık, diyen Karahüseyin, Yıldız Sarayı Koleksiyonu'ndan Milli Saraylar İdaresi başkanlığı Tarihi eserler Koleksiyonu'na nakledilen eserleri depoda ya da çekmecelerde kilitli bölümlerde muhafaza etmek yerine ziyaretçilerle buluşturmak istediklerini belirterek şöyle devam etti:
"Çünkü bunlar Sultan Abdülhamid'e ait çok kıymetli kişisel eşyalar. O nedenle böyle bir sergileme fikri doğdu. Abdülhamid'in tören kılıcı, kamçısı, tesbihleri, mühür ve marangozluk takımlarını yaklaşık birkaç hafta önceden beri müzede sergiliyoruz. Biraz daha öncesinde yine Sultan Abdülhamid'e ait fayton sergilemeye başlamıştık. Sultan Abdülhamid'e ait, 25. cülus yıl dönümünde kendisine hediye edilen pek çok özel eser de yine vitrinlerimizde sergilenmeye başladı."
Üç kıtaya hükmeden cihan imparatorluğu olan Osmanlı padişahları küçük yaşlardan itibaren özenle yetiştirildi, devlet idaresinin yanında bir veya birkaç sanatın ustası oldular. Kimi bestekâr kimi şair kimiyse marangozdu.
"Osmanlı padişahları sanata ve sanatkâra çok değer verdiler. Kendilerinin de her biri birer sanatçı aslında. Nakkaş, kuyumcu, şair, bestekâr padişahlarımız var. Sultan Abdülmecid mesela bir hattattır. Abdülhamid'in de ilgisi ve istidadı marangozluktur." diyen Karahüseyin, Abdülhamid'in marangozluğa dair ilgisiyle ilgili bilgiler de verdi:
"Kendisi şehzadeliğinden itibaren marangozluğa ve ahşap işlerine çok ilgiliydi. Şehzadeliği döneminde de zaten bu işi yapıyordu. Padişah olduktan ve Yıldız Sarayı'na taşındıktan sonra da Yıldız sarayı bünyesinde sarayın tefrişi ve mobilya ihtiyacı için Tamirhane-i Hümâyûn fabrikasını kurdurdu. O fabrikada üretilen eserlerden de parçalar, şuanda bizim koleksiyonumuzda da mevcut.
Müzemizde özel bir çekmece var. Mücevher sandığı mesela fildişi sedef, ahşap çok özel bir eserdir. Tamirhane-i Hümâyûn mamulatı olduğu, eserin altında Osmanlıca olarak kaydedilmiş. (1324) Dolmabahçe Sarayı'nda da Tamirhane-i Hümâyûn mamulatı bazı eserlerimiz var.
Bir diğeri de Sultan Abdülhamid'in Yıldız Sarayı bünyesinde kurdurduğu küçük marangozhanedir. Bir tane de kendisinin "Çalışırken dinleniyorum." dediği hususi marangozhanesi vardır. Orada da Sultan Abdülhamid, daha çok ince marangozluk işlerini yapıyordu. (Ahşap oymacılık, kakmacılık gibi…)
Burada bahsettiğimiz marangozluk takımları da işte o işlerde kullanılan marangozluk aletlerinden. Onların da en önemli kısmını Japon İmparatorunun hediyesi olan grup oluşturuyor."
Marangozluk takımı hakkında da bilgi veren Karahüseyin, "Marangozluk takımları içinde çok daha nitelikli ve özellikli olanlar arasında Japon İmparatoru Meiji'nin, Sultan Abdülhamid'e hediyesi olduğunu bildiğimiz takımlar var. Hediye marangozluk takımlarının sap kısmında Japon İmparatorluk arması olan krizantem çiçeklerinin işlendiğini görüyoruz.