Arama
Sultan Alparslan nasıl öldü? Sultan Alparslan'ın vasiyeti...
Sultan Alparslan, dünya tarihine yön veren hükümdarlardan biriydi. Tarihimizdeki en önemli zaferlerden biri olan Malazgirt'e imzasını atan Sultan, kararlılığı, cesareti, inancı ve uyguladığı etkili savaş stratejileriyle bilinirdi. Hayatı at sırtında geçen Sultan Alparslan, yirmi bin kişilik ordusuyla çıktığı Türkmenistan seferinde suikasta uğradı. Peki, son sözleri neydi? Devlet adamlarına neyi vasiyet etti?
📌 Yûsuf Hârizmî, huzura çıkınca eğildi, fakat ona yaklaştığı sırada aniden sultanın üzerine atıldı ve çizmeleri içinde saklamış olduğu iki bıçağı çekerek Alparslan'ı ağır yaraladı.
📌 Sultanın adamları, ileri atılıp Yusuf Harizmî'yi olduğu yerde öldürseler de Alparslan, çok ağır bir şekilde yaralanmıştı.
📌 Bu olaydan dört gün sonra henüz kırklı yaşlarında olan Sultan Alparslan şehit oldu. Cenazesi bugün Türkmenistan'da bulunan Merv şehrine götürülüp defnedildi ama sonraki yıllarda mezarı kayboldu.
📌 Sultan Alparslan'ın ölümü, İslâmî kaynaklarda genel olarak aynı olsa da olayın ayrıntıları farklı şekilde anlatılır.
📌 Sultan'ın yararlı bilgiler öğrenebilmek amacıyla kale komutanını karşısına çıkarttığı fakat Yusuf Harizmî'nin saygısız ve ters cevaplarla Alparslan'ı sinirlendirdiği söylenir.
📌 Bunun üzerine çadırının önüne kazık çaktırıp Yûsuf Hârizmî'nin bağlanmasını emretti ve eline okuyla yayını aldı. Böylece kale komutanına ders vermeyi düşündüğü söylenir.
📌 Yûsuf Hârizmî'nin ona hakaret ederek "Benim gibi bir adam böyle ölür mü?" diye bağırması üzerine ellerini çözdürdü. Sultan ona doğru ok fırlatsa da hedefine ulaşamadı. Bu, herkeste hayret uyandırdı. Çünkü Sultan Alparslan, attığı oku isabet ettirmesiyle bilinirdi. Bu kısa şaşkınlıktan yararlanan Yûsuf Hârizmî, Sultan'a saldırdı ve onu bıçakladı. Hemen derdest edilse de Alparslan ağır yaralandı. Dört gün sonra vefat etti.
📌 İlber Ortaylı, Sultan Alparslan'ın ilk aldığı yerlerden Berzem Kalesi'nin Komutanı Yusuf'u sorgulama sırasında tahkir etmesi ardından onu serbest bırakması, hayatını sona erdiren suikasta neden olduğunu söyler.
📌 Vefatından önce Sultan Alparslan, Nizamülmülk'e "İşte ben yaralarımın tesiriyle ölüyorum, oğlum sizin hükümdarınız olsun" dedi. Çevresindekilerin Melikşah'a biat etmesini istedi ve bu yönde söz aldı. Devletin geleceğiyle ilgili tavsiyelerde bulunduktan sonra son eşinin, kardeşi Kirman Meliki Kavurd'la evlendirilmesini istedi. Bu sayede Kavurd'un isyan etmesini engellemeyi düşünüyordu.
📌 Aynı zamanda merkeze daha yakın olan Şîraz'da oturtularak sıkı kontrol altında tutulmasını tavsiye etmişti.
Selçuklu'nun başarılı veziri Nizamülmülk'ün Haşhaşilerle mücadelesi
📌 Dönemin önemli tarihçilerinden İbnü'l-Esîr, Sultan Alparslan'ın vasiyetinin şöyle olduğunu yazar:
"Benden sonra oğlum Melikşah'ın hükümdar, Nizâmü'l-Mülk'ün de onun veziri olmasını ve her ikisine itaat etmenizi, kardeşim Kara Arslan Kâvurd Bey'e Fars ve yöreleri ile Kirmân'ın verilmesini, ayrıca belirlenecek miktarda para verilmesini ve eşimle evlenmesini, oğlum Ayaz'a, babam Çağrı Bey'e ait olan Belh'deki şeyleri ve 500.000 altının(dinar) verilmesini, Ayaz'ın, kardeşi Melikşah'a yardım etmesini, oğlum Melikşah'a da (ülkedeki) kaleler ve bunlara ait olan gelirlerin verilmesini, eğer kardeşi Ayaz ya da amcası Kavurd kendisine verilenlere razı olmazsa onlarla savaşılmasını ve bunlara verilecek malı, yapacağı mücadeleye harcamasını vasiyet ediyorum."