Arama
Sultan Birinci Ahmed ve 14 sayısındaki gizem
Savaş ve askerlik alanlarında usta olan Sultan Birinci Ahmed'in, 402 yıl önce bugün ibadete açılan Sultan Ahmed Cami'nin inşasında bizzat toprak taşıdığını biliyor muydunuz?
Sultan Ahmed Camii'nin pencere kanatlarındaki ahşap işçiliği
Sultan Ahmed Camii, külliyesiyle birlikte İstanbul'daki en büyük yapı topluluklarından biridir. Bu külliye; cami, medreseler, hünkâr kasrı, arasta, dükkânlar, hamam, çeşme, sebiller, türbe, darüşşifa, sıbyan mektebi, imarethane ve kiralık odalardan oluşmaktadır. Bu yapıların bazıları günümüze ulaşmamıştır.
Caminin ibadethane bölümü 64x72 metre boyutlarındadır. 43 metre yüksekliğindeki merkezi kubbesinin çapı 22,40 metredir. İç mekan büyük bir bütündür; ana ve yan kubbeler geniş sivri kemerlerin dayandığı dört iri sütun üzerinde yükselmektedir. Caminin içi iki yüzden fazla renkli camla aydınlatılmıştır.
Sultan Ahmed Camii'nin minberindeki taş işçiliğini gösteren ayrıntılar
Caminin içindeki en önemli unsur, ince işçilikle yapılmış mermer mihraptır. Mihrabın sağındaki zengin dekorlu minber, en kalabalık halinde bile herkesin imamı duyabileceği şekilde tasarlanmıştır. Kalem şeklindeki minarelerin köşelerinde olup, her birinin üç şerefesi vardır. Ön avludaki diğer iki minare ise ikişer şerefelidir. Sultan Ahmed Camii, Türkiye'nin ilk altı minareli camisidir. 1999 yılındaki Gölcük depreminde hasar gören sağ arka taraftaki minarenin 2014 yılında başlayan restorasyon çalışmaları halen devam etmektedir.
Caminin içeriye açılan üç kapısından herhangi birinden girildiğinde dış görünüşü tamamlayan boyama, çini ve vitray camlarının zengin ve renkli süslemeleriyle karşılaşılmaktadır. Caminin içini üç taraftan çevreleyen balkonların duvarları, yine İznik çinileriyle süslüdür. Bunların yukarısı ve bütün kubbe içleri ise boya işidir. Avlunun batı girişinde ise, demirden ağır bir kordon bulunmaktadır. Avluya atıyla giren padişahın kordona çarpmaması için kafasını eğmesini gerektiren bu uygulama, padişahın bile camiye girerken kendisine çekidüzen vermesi gerektiğini göstermek amacıyla yapılmış sembolik bir eylemdir.
Yapının mimari ve sanatsal açıdan dikkat çeken en önemli yanı, 20.000'i aşkın İznik çinisiyle bezenmesidir. Bu çinilerin süslenmesinde sarı ve mavi tonlardaki geleneksel bitki motifleri kullanılmış, süslemeler yapıyı sadece bir ibadethane olmaktan öteye taşımıştır.
Caminin alt seviyelerdeki çinileri, gelenekselken, galerideki çinilerin desenleri çiçekler, meyveler ve servilerle gösterişli ve ihtişamlıdır. Her çini başına ödenecek tutar sultanın emriyle düzenlense de çini fiyatı zamanla artmış, bunun sonucunda kullanılan çinilerin kalitesi azalmıştır. Arka balkon duvarındaki çiniler, 1574'teki yangında zarar gören Topkapı Sarayı'nın hareminden kalan ve tekrar kullanılan çinilerdir.
Cami; mavi, yeşil ve beyaz renkli İznik çinileriyle bezendiği, yarım kubbeleri ve büyük kubbesinin içi de mavi ağırlıklı kalem işleriyle süslendiği için Avrupalılarca ''Mavi Cami'' olarak adlandırılmıştır. Ancak 1980'lerde yapılan restorasyonda mavi tezyinatın altından ilk dönem renkleri çıkartılan kubbe, özgün renklerine dönüştürülmüştür.
Padişah için ayrılan bölüm, caminin güneydoğu köşesindedir. Bir platform, iki küçük dinlenme odası ve sundurmadan oluşan bu bölümden, padişahın güneydoğu üst galerideki locasına geçiş bulunmaktadır. Caminin hünkâr mahfili zümrüt, gül ve yaldızlarla süslenmiş ve yaldızlarla işlenmiş kendi mihrabı vardır.
Sultan Ahmed Camii'nin Kuran'dan ayetler içeren hat dekorasyonlarının çoğu, zamanın en büyük hat sanatçısı Seyyid Kasım Gubari tarafından yapılmıştır. Yapıda pek çok büyük pencere olması, geniş ve ferah bir ortam hissi vermektedir. Pencerelerdeki renkli camlar, Venedik senyörü tarafından sultana hediye edilmiştir. Bu renkli camların çoğu, günümüzde sanatsal değeri olmayan modern versiyonlarıyla değiştirilmiştir.