Arama
Sultan II. Abdülhamid'in sanayi hizmetleri
Sultan II. Abdülhamid, modern anlamda pek çok atılım gerçekleştirmiş, yurt dışında gerçekleşen teknolojik gelişmeleri takip etmiş ve bunları Osmanlı coğrafyasında uygulayabileceği alanlara entegre etmeyi başarmış bir hükümdardı. Her alanda birçok atılım gerçekleştiren Abdülhamid, özellikle sanayi alanında pek çok kuruluşun temellerini atmıştı. Kâğıttan kibrite, iplikten gazhanelere, Sultan II. Abdülhamid'in sanayini hizmetlerini derledik.
Küçükçekmece'de yer alan bu fabrika, Sultan II. Abdülhamid döneminde sanayileşme atılımlarının bir tezahürü olarak Osmanlı Kibritleri Anonim Şirketi ismiyle kuruldu.
19'uncu yüzyılda Küçükçekmece civarında iki önemli sanayi tesisi bulunuyordu. İlki Türk harp sanayisi bakımından büyük önem taşıyan Azadlı Baruthanesi, diğeri ise İstanbul'da ilk kibrit üretimini gerçekleştiren fabrika olan Küçükçekmece Osmanlı Kibritleri Fabrikası'ydı.
Sultan II. Abdülhamid'in irade-i seniyyesi sonucu kibrit fabrikası kurmak için gerekli izinler verilmiş, böylelikle yapılan incelemeler sonucunda Küçükçekmece sırtlarında yerleşim yerinden uzak bir mahalde Fransız girişimler tarafından Osmanlı Kibritleri Anonim Şirketi kurulmuştu.
1898 yılının Mart ayında inşası tamamlanan fabrika, dört büyük daireden oluşmaktaydı. Osmanlı Kibritleri Fabrikası, o dönemin büyük fabrikalarından biri olup Avrupa'ya kibrit ihraç etmekteydi.
İçinde 50 kibrit çöpü olan kibrit kutuları, 7.200 kutudan oluşan sandıklara konularak satışa sunulmaktaydı. Günde 15 sandık kibrit üreten fabrikada, büyük çoğunluğu kadınlardan oluşan 200 işçi ve 50 personel çalışmaktaydı. Osmanlı kibritleri, iç pazarın neredeyse yarısını karşılamaktaydı.
Osmanlı Kibritleri Fabrikası, 1900'lü yılların başlarına dek üretime devam etmiş ancak verimli olamadığı için bir süre sonra kapatılmıştı. Fabrika binası günümüze kadar varlığını koruyabilmiş ve günümüzde atıl vaziyettedir.
Sultan II. Abdülhamid zamanında sanayi anlamında yapılan faaliyetlerden birisi de Yedikule İplik Fabrikası'ydı.
Yedikule İplik Fabrikası için ilk imtiyaz, 1886 yılında aslen İzmirli olan İngiliz ve Fransız iki aile tarafından alınmıştı.
İmtiyazı aldıktan sonra iki sene kadar fabrikanın hazırlık işleriyle uğraşıldı ve Yedikule İplik Fabrikası 1888 yılında resmen açıldı. Yedikule İplik Fabrikası, kendisine tanınan türlü kolaylıklardan yararlanarak iplik pazarına iyi bir giriş yaptı.
Bu tesis için makine ve hammadde ithali gümrük vergilerinden muaftı, aynı şekilde işçileri çok ucuza çalıştıran bir sanayi tesisi olması sebebiyle yüzde 60 oranında Teşvik-i Sanayi'nin öngördüğü muafiyetlerden yararlanıp, kısa zamanda işlerini büyütmüştür.