Arama
Sultan II. Abdülhamid’in çağlar aşan projeleri
Osmanlı İmparatorluğu'nun 34'üncü padişahı ve 113'üncü İslam halifesi Sultan II. Abdülhamid, 33 yıllık hükümdarlığı boyunca Osmanlı topraklarına birçok hizmette bulunmuş, devlet ve hilafet mührünü abdestsiz basmayacak kadar dindar bir yaşam sürmüştü. Abdülhamid'in teknolojik gelişmelere olan ilgisi, saltanatı süresince bir kısmı hayata geçen, bir kısmı da çeşitli sebeplerden dolayı gerçekleşemeyen birçok projenin şekillendirilmesine vesile oldu. Gerçekleşmesi imkansız gözüyle bakılan projelere imza atan Sultan Abdülhamid'in, Konya Ovası Sulama Projesi, Tüp Geçit projesi gibi yüzyıl sonra gerçekleşen projelere imza attığını biliyor muydunuz? İşte Sultan II. Abdülhamid'in yenilikçi projeleri…
Hicaz Demiryolu sayesinde bölgeye askeri sevki hızlandıracak ve bir diğer önemli husus olan hac yolunda çekilen büyük zahmet ve zorluklardan kurtulunacaktı. Daha güvenli bir yolculuk imkanı sğalyacak olan Hicaz Demiryolları bütün İslam alemini birleştirecekti.
Sultan II. Abdülhamit, projenin yapımı sırasında ortaya çıkan zorluklara karşı güçlü bir irade ortaya koydu ve 1464 kilometreyi bulan Hicaz Demiryolu'nu 1 Eylül 1908 tarihinde yapılan bir törenle bizzat kendi açtı. Bu açılışın ardından ise Hayfa-Şam arasında her gün, Şam ile Medine arasında ise haftada üç gün yolcu ve eşya taşımacılığına başlandı.
Demiryolunun yapımı sırasında hem mali hem de beşeri sorunlar ortaya çıkmıştı. İnşaatın yapımı sırasındaki yüksek sıcaklık, su sorunu, arazi koşulları ve bedevi saldırıları süreci olumsuz etkiliyordu. Projenin yapılmasını istemeyen dış mihraklar tarafından sadece telgraf tellerine yapılan saldırı sayısı 128'i bulmuştu. Yüzlerce asker ise şehit edildi. Ancak buna rağmen bu zorlu süreçte Hizcaz Demiryolu oldukça kısa denilebilecek bir sürede tamamlandı.
Bu projenin tamamlanması Osmanlı'nın yaşadığı buhranlı dönem nedeniyle imkansız gözüyle bakılıyordu. Fakat Sultan II. Abdülhamit'in bizzat önderlik ettiği bir komisyonla, dönemin ekonomik şartlarına rağmen sekiz yıl gibi kısa bir sürede inşa edilerek imkansıza yakın olan bir işe imza atıldı.
Mimar Bouvard bu projesinde sahilleri açmak ve Yeni Cami'nin önünde geniş bir meydan oluşturması önerilmiştir. Bu meydanın sınırları, camiyi çerçeveleyen iki çeyrek daireden oluşacaktır. Cami yanlarına da iki bina yapılacaktır. Bu projede Yeni Cami'nin kubbesi, yeni Galata Köprüsü ile oldukça uyumludur.
Osmanlı İmparatorluğu'nda Haliç Köprüsü ile ilgili çalışmalar Fatih Sultan Mehmed dönemine kadar uzanır. İlk teklif 1503 yılında Leonardo Da Vinci'ye iletilmiş, bundan 3 yıl sonra da Michelangelo'ya bir teklifte bulunulmuştur.
16. yüzyılın başlarında, Sultan II. Bayezid Haliç üzerine Pera ve Konstantiniyye arasında yapılacak daimi bir köprü yapılmasını ister. Bu arzu Leonardo da Vinci'nin kulağına gittiğinede bir proje tasarlar. 240 metre uzunluğunda ve 24 metre genişliğinde, o zamana kadar görülmemiş büyüklükte bir köprü tasarlar. Deri kaplı defterinin bir köşesinde en ufak detayına kadar hesapladığı ve tasarladığı Haliç Köprüsü'nü bir mektup ile Sultan II. Bayezid'e ulaştırır. Fakat çeşitli nedenlerle bu proje hayata geçirilemez. Bundan üç yıl sonra da Michelangelo'ya bir teklifte bulunulur.
Fakat her iki girişim de sonuçsuz kaldı. Haliç'te köprü yapımına dair ilk çalışma 1836 yılında gerçekleşti. Bu köprü 600 metre uzunluğunda 10 metre genişliğindedir. II. Abdülhamid döneminde ise Galata Köprüsü'nün inşaatı tamamlanmıştı. Bu projeyi bir İngiliz şirketi hayata geçirmişti. Sultan Abdülhamid'in İstanbul'a dair gerçekleşen ilk projesi budur.