Arama
Sultan ünvanını ilk kullanan Türk hükümdarı: Gazneli Mahmud
Hindistan Fatihi olarak anılan Gazneli Mahmud zeki, ileri görüşlü ve adaletli bir hükümdardı. İslam devletleri ve Hint dünyası arasında ticaret ve kültür ağını geliştiren çalışmalarıyla tanınan Sultan, Hint yarımadasında İslam'ın yayılmasına vesile olarak hem halkı hem de dönemin mütefekkirleri tarafından sevildi. Bilim ve sanata da önem veren Gazneli Mahmud, önemli isimleri himaye ederek güvenli bir ortam tesis etti.
◼ Sâmânî Emîrî II. Nuh'un yardım istemesiyle katıldığı savaşa büyük fayda sağladı. Bu yüzden II. Nûh tarafından kendisine "Seyfüddevle" ünvanı verildi ve Horasan ordu kumandanı olarak atandı.
◼ Babası Sebük Tegin'in ölümü üzerine kardeşi İsmail ile taht mücadelesine girdi. Bu zorlu meselenin altından kalkarak Gazneliler'in hükümdarı oldu.
◼ Bu taht mücadelesi sırasında Samaniler'den II. Nûh'un vefatıyla yerine oğlu II. Mansur tahta çıkmıştı. II. Mansur Horasan'a kendi kumandanlarından Begtüzün'ü tayin edince Mahmud, Horasan'ın kendisine iade edilmesini talep etti.
◼ Teklifin reddedilmesi üzerine Gazneli Mahmud'un Nişabur'a yürüdüğü sırada Begtüzün ve Faik, II. Mansur'un gözlerine mil çekti. Bunun öcünü almak için yapılan savaşta Gazneli Mahmud Horasan'ı alarak kardeşi Nasr'ı vali olarak atadı.
II. Mansur kimdir?
997 ile 999 yıllarında hükümdarlık yapan Samanî hükümdarıdır.
◼ Aldığı zaferi Abbasi Halifesi Kadir Billah'a duyurmak için Bağdat'a elçi gönderdi. Kadir Billah elçiyi kabul ederek Mahmud'un saltanatını tanıdı. Ona "Yemînüddevle ve emînü'l-mille" ünvanını verdi.
◼ Bu ünvanı almasının ardından İslam'ı yaymak ve Hindistan mabetlerindeki servete sahip olmak maksadıyla her yıl gazaya çıkma kararı aldı. Bu esnada Karahanlılar Buhara'ya girerek Samani hanedanı soyundan olanları Özkent'e gönderdi.
Kadir Billah kimdir?
947 - 1031 yılları arası yaşayan, yumuşak huylu oluşu ve yaptığı yardımlarla bilinen Abbasi halifesidir.
◼ Samani Devleti'nin ortadan kaldırılmasıyla Sultan Mahmud, her yönden bağımsız bir hükümdar oldu. Karahanlılar ile topraklarının kuzey bölgesini emniyete alan bir anlaşma yapmasının ardından Hint seferlerine başladı. On yedi tane Hint seferi düzenledi.
◼ İlk seferini Kâbil'deki Lamgan bölgesine, ikincisini Vayhand Racası Caypal'a yapan Sultan Mahmud, Hintliler'e karşı kazandığı bu zaferlerden sonra Vayhand şehrini ele geçirdikten sonra Gazne'ye döndü. Bu galibiyetinden ötürü ona "Gazî" ünvanı verildi.
◼ Üçüncü Hint seferini, Beci Ray'a (Bacra) karşı gerçekleştiren Gazneli ordusu Bhâtiya'yı hakimiyetine alarak racalığın diğer bölgelerini de ele geçirdi.
İslam sanatında değişim rüzgarı: Abbasiler
◼ Gazneli Mahmud'un Hindistan üzerine düzenlediği en mühim seferlerden biri Somnât Seferi'ydi. Sultan, Gazne'den Somnât şehrine 30.000 atlı ve yüzlerce gönüllüden meydana gelen ordusu ile yola çıktı.
◼ 8 Ocak 1026'da Somnât Kalesi'ni fethetti. Şehrin tapınağındaki büyük putu yerinden söktürerek 4 parçaya böldürdü. Parçalardan ikisini Gazne'de bulunan Ulu Cami ve sarayın kapılarının önüne koydurdu, diğerlerini ise Mekke ve Medine'ye gönderdi. Halife Kadir-Billâh, zaferinden dolayı onu "Kehfüddevle ve'l-İslâm" ünvanına uygun gördü.
Raca ne demektir?
Hindistan'da prens, hükümdar, kral vb. büyük topraklara hükmeden kişilere verilen ünvandır.