Arama
Tahtelbahir nedir? Osmanlı tarihinde ilk denizaltı keşfi
Dünyanın ilk denizaltısının Osmanlı topraklarında icat edildiğini biliyor muydunuz? 1700'lü yılların başlarında, dünyanın hayaline dahi sığmayan bu icada, Arapçada denizaltı anlamına gelen "tahtelbahir" ismi verilmişti. Tahtelbahir ilk kez, Sultan III. Ahmet'in şehzadeleri için düzenlediği sünnet şöleninde tarih sahnesine çıkmış; Mimar İbrahim Efendi tarafından tasarlanan bu cisim büyük beğeni toplamıştı. Dünyanın ilk denizaltısı tahtelbahir ile ilgili az bilinen gerçekleri derledik.
İnsanlar önce denizin üzerinde suların köpürdüğünü, sonra suyun içinden devasa timsah görünümünde, yaklaşık 15 metre uzunluğunda bir cismin çıktığını gördüler.
Bu devasa cisim suya dalıp çıkıyor ve görenleri büyük bir hayrete düşürüyordu.
Padişahın önüne geldiğindeyse, timsah ağzını açtı. Böyle bir şeyi hayal etmenin bile çok uzak olduğu yıllarda insanlar, şaşkınlıkla çığlıklar atıyorlardı.
Halkın ilk kez gördüğü bu cismi tersane Baş Mimarı İbrahim Efendi tasarlamıştı. Suya dalıp çıkabilen cismin içinde 4-5 kişi saatlerce kalabiliyordu.
1719'da yapılan ve "Tahtelbahir" olarak adlandırılan bu cisim, dünyanın ilk denizaltısı olarak tarihe geçti.
Ağız kısımlarından birleştirilmiş kayıklardan oluşan denizaltı, su geçirmemesi için katranla kaplanmıştı.
Batıp tekrar su yüzüne çıkmasını sağlayan sistemse, halatlarla tekneye bağlanan ağırlıkların bırakılıp tekrar toplanmasıyla sağlanıyordu.
Teknenin dış tarafında ise, yelpazeye benzer uçlar su altında içeridekilerin hava almasını sağlamak amacıyla bir havalandırma sistemini oluşturuyordu.
Mimar İbrahim Efendi bu sistemin gövdede çirkin görünmesini önlemek için dışarıdaki uçların gövdeye konan kuş görünümünü almasını sağlamıştı.
Seyyid Vehbi'nin Sürnâme-i Hümayun'da anlattığı bu mucize buluş, bize Osmanlı'da denizaltıların ilk denemelerinin başarıyla gerçekleştiğini gösteriyor.