Tarih öğrenmenin faydaları
İnsanlık için büyük bir birikim olan tarih, kendisinden istifade edildiği takdirde hayatı güzelleştirici ve hata önleyici bir role bürünür. Bir ilim dalı da olan bu saha, geçmişle geleceğin arasındaki en sağlam köprüdür. Devletler için gereklilik iken insan için önemli bir dayanak ve sığınma noktasıdır. Tarihi olayları okumanın insan hayatına kattığı pek çok fayda vardır. Gelin, tarih öğrenmenin bize neler katacağına birlikte bakalım.
Giriş Tarihi: 08.09.2022
10:41
Güncelleme Tarihi: 08.09.2023
16:27
İnsana kıyas imkanı verir
🔷 İslam tarihine ışık tutan muteber tarihçi İbn'ül Esir'e göre, tarih insana dünya ve ahiret hayatı için pek çok fayda sağlar. Dünyevi faydalarını şu şekilde ifade eder:
➡ İnsan târih okumakla tecrübeler kazanır, bazı olayları öğrenir ve bunların sonuçlarını kolayca kestirebilir; çünkü dünyada meydana gelmiş hiçbir olay yoktur ki, onun aynısı veya bir benzeri meydana gelmemiş bulunsun. İşte kişinin bunlar aracılığıyla aklı gelişir ve lider olmaya ehliyet kazanır.
➡ Tarih kitaplarını okuyan bir kimse, geçmiş çağların insanlarıyla aynı yüzyılda bulunmuş gibi olur; bu kitaplardaki olay ve haberleri öğrenen kişi de bu insanlarla karşılaşmış gibi olur ve kendisini onların arasında bulur.
➡ Tarih okumakla, düşmanların verecekleri zararları önleyecek isabetli görüşleri de öğrenirler ve böylece kendilerini tehlikelerden kurtarırlar.
➡ İnsan sahip olduğu târih kültürüyle, çeşitli toplantılarda bir şeyler anlatmak, nadir ve güzel şeyler nakletmekle bir güzellik kazanır; hatta bütün yüzler kendisine çevrilir, kulaklar dikkatle kendisini dinler ve kalpler onun anlattıklarını hoşlanarak inceden inceye düşünmeye başlar.
İslâm'ın tarihe bakışı
🔷 İbn'ül Esir'e göre tarih okumanın ahiret hayatı için faydaları şunlardı:
➡ Tarih kitaplarını okuyup üzerinde düşününce, ayrıca dünyanın durmadan yaşayanlarıyla değiştiğini ve dünyanın musibetlerinin dünyada ikamet eden kişilerin başına döküldüğünü, dünyanın hem onların canlarını hem de mallarını ellerinden çekip aldığını, bazen yaşlı bazen genç pek çok insanı yok ettiğini, şerefli olsun şerefsiz olsun hiçbir kimseyi hayatta bırakmadığını, zorluk ve sıkıntılarından zengin ve fakirin kurtulamadığını görünce, dünyadan el çeker, dünyadan yüz çevirir, âhiret için hazırlığa yönelir.
➡Târih okuyan kişi, bunun sonucu ahlakın güzelliklerinden olan sabır ve dayanıklılığı huy haline getirir. Akıllı kişi üstün bir peygamberin de, büyük bir hükümdarın da yani hiçbir insanın dünyanın musibetlerinden kurtulmadığını görünce, onların başına gelen felâket ve musibetlerin kendi başına geleceğini de bilir.
İlber Ortaylı'dan tarihin muhtasarı: Gelenekten geleceğe
İnsana muhtaç olduğu bilgiyi verir
🔷 İnsanların geçmişten ders yahut cesaret almaya, onu öğrenmeye ve tecrübe birikimini devralmaya ihtiyacı vardır. Zira insan başkalarından ilham alır, diğerlerinin tecrübeleriyle yol alır, büyük insanlardan rol bulur.
🔷 Türkiye'nin yaşayan büyük tarihçilerinden İlber Ortaylı, "En utanılacak yönümüz; tarih yaptığımız halde tarih öğrenmemek, tarih yazmamak konusundaki cahilce ısrarlarımız" diyerek iki sorunumuza dikkat çeker.
🔷 Bu alan günümüzde daha çok popüler ve magazinsel bir unsura dönüşmüş vaziyette. Ancak kendisine samimi ve ciddiyetle yaklaşanlar için büyük dersler vermeye devam ediyor.
İlber Ortaylı'nın yaşam tecrübesinden öğütler