Arama
Tarihin en soğuk günü: Sarıkamış Harekâtı
Osmanlı Devleti tarihinin en acı hadiselerinden biriydi Sarıkamış Harekatı. Zorlu koşullar nedeniyle sadece 18 gün sürebilen harekatın ardından, yaklaşık 60 bin Osmanlı askeri şehit oldu. Onların şehadet şerbeti içmelerine sebep olan şey ise düşman mermisi değil; ağır kış şartlarıydı...
📌3. Ordu Kumandanı Hasan İzzet Paşa Sarıkamış Harekâtı'nın kış şartlarında başarısız olacağını savunup bahar aylarında yapılması gerektiğini söylemişti.
Enver Paşa hocasının söylediği sözler sonrası 'Eğer hocam olmasaydın seni şurada öldürürdüm' cümlelerini kurdu. Bunun üzerine Hasan İzzet Paşa istifasını verdi.
Enver Paşa Hasan İzzet Paşa'nın bu görüşünü önemsememiş, başarının dış görünüş ve elbiseyle değil her askerin kalbindeki yiğitlik ve cesaretle kazanılacağına inanmıştı.
📌Hasan İzzet Paşa'nın yerine Hafız Hakkı Paşa getirildi ve onun yaptığı Sarıkamış'ı kuşatma planını Enver Paşa çok beğendi ve bölgeye gelerek ordunun başına geçerek harekâtı başlattı.
📌Bu harekât öncesinde Enver Paşa kumandasındaki Türk ordusu harekete geçerek 10 Kasım'da Kars'ın güneyindeki Köprüköy bölgesinde Rusları ağır bir yenilgiye uğratarak Artvin, Ardahan ve Oltu'yu kurtardı.
📌1877 yılındaki 93 Harbi'ni kaybeden Osmanlı İmparatorluğu, bu toprakları Ruslara teslim etmek zorunda kalmıştı.
Rus ordusu ülkesinin coğrafi özellikleri hasebiyle soğuk kış şartlarına uygun olarak teçhiz edilmiş bir orduydu. Buna karşın Türk ordusunda ekonomik koşullar nedeniyle ağır kış şartlarına uygun teçhizat ve kıyafet yoktu.
📌Askerler harekâtın ilk iki gününde Rus birliklerine karşı zor şartlar altında olmalarına rağmen kahramanca mücadele ettiler. Harekât başladığında askerin morali oldukça yüksekti. Kar yağışı ve yoğun sis görünmeden ilerlemeyi sağlıyordu.
📌Osmanlı Devleti'nin, doğuyu korumakla görevli 3. Ordusu, 7-17 Kasım tarihleri arasında Köprüköy ve Azap muharebelerinde yaptıkları cephe saldırılarıyla, Rusları bir miktar geri püskürterek zafer kazandı. Ancak, Kafkas Cephesi'ndeki kısmi başarı, İstanbul'da olumlu karşılansa da yeterli görülmedi.
📌Rusları yenilgiye uğratacak kesin planlar üzerine çalışılmaya başlandı. Başkomutan Vekili Enver Paşa, geniş bir kuşatma harekâtı ile Rus birliklerini imhaya karar verdi.
📌Enver Paşa 22 Aralık'ta başlayacak kuşatma harekâtı için 19 Aralık'ta genel taarruz emrini yayınladı. Emir şu sözlerle bitiyordu:
"Saadet, şan ve şeref ileride; alçaklık, sefalet ve ölüm geridedir."
📌İlk iki günü başarıyla geçen taarruz, sonrasında olumsuz hava koşulları nedeniyle seyrini değiştirdi. Kış, 3-4 Ocak 1915 gecesi daha da şiddetlendi. Fırtına ile yağan kar, yolları tıkayıp, çadırları yıktı. Arkasından da dondurucu soğuklar bastırınca, 60 bin Osmanlı askeri donma, dizanteri ve tifo gibi hastalıklardan dolayı hayatını kaybetti. Bu harekâtta Ruslar da 32 bin askerini kaybetti.