Arama
Top bataryalarının şekillendirdiği kent: Paris
Dar sokakları, masallara konu olan güzelliği ve Avrupa'nın en tanınır kenti olması ile bilinen, her sene dünyanın en güzel şehirleri listelerinin ilk sırasında yer alan Paris, esasında Napolyon Bonapart'ın yeniden inşasıyla bugüne dek ulaşacak olan yapısını almıştı. Bir topçu subayı olan Bonapart, şehri muhtemel bir halk ayaklanması durumunda insanları kolaylıkla püskürtecek bir formda tasarlıyor, kent meydanlarına top bataryalarını yerleştiriyordu. Peki, Turgut Cansever'in ısrarla vurguladığı Paris gerçeği neydi?
▶ İslam'ın şehir planlaması bu şekilde gelişirken Batı'nın ve Hıristiyan medeniyetinin şehir planlaması Eski Yunan uygarlığının öğretisi etrafında teşekkül ediyordu.
▶ Miletoslu bir düşünür olan Hippodamos'un keşfettiği, kentleri birbirine dik kesen yollarla ve bunların arasında kalan kare ve dikdörtgen formlarla kentlerin planlanması yöntemi Batı'da yüzyıllarca devam edecek bir yöntem olarak mimariye yerleşti.
Miletos:
Büyük Menderes Nehri'nin hemen ağzına yakın, deniz kıyısında bir antik liman şehri
▶ Demografinin değişimi, sanayinin gelişimi, coğrafyanın şekillenişi, tarihin seyri gibi pek çok farklı etmen de şehirlerin planlamasında etkili olan diğer unsurlardı.
▶ Tarihten gözlemleyebildiğimiz kadarıyla şehir planlamasında yöneticiler ve liderler de, mimarlar, entelektüeller kadar söz sahibiydi. Bu anlayışın en ikonik ve çarpıcı örneği ise Paris'te gün yüzüne çıktı.
▶ Köklü bir tarihe sahip Paris, 1789 yılında tüm dünyada büyük bir değişime kapı olacak Fransız İhtilali'nin merkezindeki şehirdi.
▶ Fransa'daki mutlak monarşiyi deviren Fransız halkının ilk ayaklanmasına Paris ev sahipliği yapmış, yeni kurulacak olan düzeni etkilemişti.
▶ Nehrin ikiye böldüğü Paris ihtilalden önce yuvarlak, etrafı surlarla çevrili yaklaşık beş yüz hektarlık bir alana yayılan entelektüel bir şehirdi.
▶ Kentte kuzey uçtan güneye uca, yaklaşık yarım saat içinde hızlı bir şekilde yürümek mümkündü. Paris'in bu yapısı en azından şehir özelinde ihtilali kolaylaştıran bir unsurdu.
▶ Fransız Devrimi'nin ardından Fransa'nın yöneticisi olan Napolyon Bonapart, Paris'in şehir yapısını ihtilallere kolaylık sağlayacak bir tehdit unsur olarak değerlendirdi.
▶ Bonapart Paris'i yuvarlak meydanlara top bataryalarını yerleştirerek, olası bir halk ayaklanmasında toplar halkın üzerine ateşlendiklerinde, insanların kaçabilecek bir yer bulamayacağı bir düzende planlattı.