Arama
Tophane Rotası
İstanbul'un en eski sanayi bölgelerinden biri olan Tophane, Fatih Sultan Mehmed dahil pek çok padişah ve üst düzey bürokratın ilgi ve alakasına mazhar olan bir semttir. Tophane'de bulunan tarihi kasır ve camiler yapıldığı dönemin yıldız eserleri arasında yerini alır. Peki, İstanbul tarihi için bu kadar önemli olan bu yerin adı nereden geliyor?
🔸 Rus Çarı'nın kardeşi Grandük Konstantin, Sultan Abdülmecid tarafından burada kabul edilir. Osmanlı-Yunan savaşına son veren 1897 Uluslararası Konferansı ve Lozan Antlaşması sonrası Uluslararası Boğazlar Komisyonu, Tophane Kasrı'nda toplanır.
🔸 Tarihi kasır mimari olarak ise denize paralel, dikdörtgen planlı ve iki katlı bir yapıdır. Dış yüzeyindeki süslemeler, ikinci katındaki konsollara oturtulan barok üsluptaki çıkma, kalem işi tavan süslemeleri ve mermer şömineleri kasrın en dikkat çeken özellikleri arasındadır.
📍 Nusretiye Camii
🔸 İstanbul'da sur dışında inşa edilen en büyük camiler arasında bulunan Nusretiye Camii, Tophane semtinde yer alır. II. Mahmud tarafından yaptırılan selatin camilerden biridir.
🔸 Caminin bulunduğu bölgede "Arabacılar Kışlası" isminde bir cami bulunur. Fakat burada yaşanan yangın sonrasında yerine daha büyük bir yapı olan "Nusretiye Camii" inşa edilir.
↪ Cami ampir ve barok mimari üsluplar ile yapıldığı için o dönemin çok üstü bir tarza sahiptir. Türk geleneklerinin görüldüğü süsleme, hattat Mustafa Râkım ve Mehmed Hâşim ile Recâi Şâkir efendilerin yapıtlarıdır.
↪
Nusretiye'nin Muvakkithanesi ve sebili de vardır fakat günümüze ulaşmamıştır.
Selatin cami ne demektir?
Selatin camiler, Osmanlı İmparatorluğu zamanında padişahların inşa ettirdiği camilere verilen genel isimdir.
Osmanlı döneminin ilk selatin camisi, Bursa Ulu Camii'dir.
🔸 Tophane semtinde konumlanan bu cami tarihte önemli bir yere sahiptir. Dönemin Sultanı II.Mahmud, Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılmasından sonra inşa ettirdiği yapıya, "Nusret" yani "Zafer" anlamına gelen adını vermiş olur.
↪ Her ne kadar sultan tarafından bu isim verilmişse de halk burayı, "Tophane Camii" olarak tanır ve bilir.
🔸 Caminin açılışı nedeniyle bir madalya yaptırılır. Ön yüzünde yıldızın içinde bir tuğra ve yanında bir ay vardır. "Nişan-ı iftihar" yazısı bulunur. Diğer yüzünde ise ve bir camii resmi yer alır, Cami-i Nusret yazısı vardır.
Sultan Abdülhamid'in arşivinden tarihe tanıklık eden camiler
📍 Tophane Saat Kulesi
🔸 Sultan Abdülmecid tarafından Nusretiye Camii'nin yanına inşa ettirilir. Rivayete göre Sultan Abdülmecid, tebdil-i kıyafet gezdiği bir zaman mahkemelerin geç başladığını görür. "Bu mahkemeler niçin bu kadar geç başlıyor?" diye kadılara sorar.
🔸 Kadılar ise "efendim saatimiz yok bilemiyoruz vaktin nasıl geçtiğini" diye cevap verirler. Bunun üzerinde günümüzde Tophane'nin simgelerinden olan diğer bir adıyla Nusretiye Saat Kulesi inşa edilir.
🔸 İstanbul'da ayakta kalan en eski saat kulesidir. Kulenin deniz bakan üst kısmında, Sultan Abdülmecid'in tuğrası yer alır.
📍 I.Mahmud Han Çeşmesi
🔸 1732 yılında I. Mahmud tarafından, Tophane meydanına inşa ettirilir. "Mahmud-u Evvel Çeşmesi" Lale Devri'nden sonra kültürel miraslarımız arasında yerini alan barok tarzı bir çeşmedir.
🔸 İstanbul'un en büyük üçüncü çeşmesinin bulunduğu yerde evvelce birçok dükkânların mevcut olduğu, bu dükkânların çeşmeye yer temini için yıktırıldığı sahiplerine başka yerde yeni dükkanlar yaptırıldığı bilinir.
🔸 Bundan dolayı meydanda büyük bir çınar ağacı da yetiştirilir. Bilinen eski bir gravürden ağacın varlığı tespit edilir. Bu çınarın altında Galata'nın birçok önemli şahsiyetlerinin sohbetler verdiği ve çınarın 1823 yılında çıkan büyük yangında, günümüzde Nusretiye Camii'nin yerinde bulunan Arabacılar Kışlası ve Tophane Kışlası ile beraber yandığı kayıtlara geçer.