Arama
Türkiye’nin tarihi çarşıları hakkında 15 bilgi
Ülkemizin değerlerinden olan tarihi çarşılarımızın kimi Selçuklu başkentinde ticaretin kalbi olurken kimi de yaklaşık 130 yıllık geçmişiyle türkülerimize misafir edildi. Tarihi çarşılar, yangın gibi çeşitli zorluklardan geçseler de asırlık geçmişlerini, yöresel ürünler veya hediyelik eşyalar ile yaşatmaya devam ediyorlar. Sizler için, 15 maddede tarihi çarşılarımız hakkında bilgiler derledik.
Amasya'nın Merzifon ilçesindeki ayakkabıcı, terzi, kasap gibi farklı alanlarda pek çok esnafın faaliyet gösterdiği Merzifon Arastası, yüzyıllardır bölgenin ticaret merkezi olma özelliğini koruyor.
Özelliği nedir?
Amasya'da, 400 yılı aşkın geçmişe sahip Merzifon Arastası, ayakkabıcı, terzi, kasap gibi farklı alanlarda pek çok esnafa ekmek kapısı oluyor. Merzifon Arastası, ilçenin stratejik yapısı dolayısıyla kervanların sıkça uğradığı ve Osmanlı döneminde ekonominin canlı tutulduğu bir çarşı olarak biliniyor.
Çarşıda neler bulunuyor?
İlçede 17. yüzyılda yapılan Karamustafa Paşa Külliyesi dahilindeki en önemli yapılardan olan bedesten, etrafını sarmış tarihi çarşıda ayakkabıcılar sokağı, terziler sokağı, kasaplar sokağı, pideciler sokağı gibi bölümlerden oluşuyor. Geleneksel alışverişin simgesi olan tarihi çarşıdaki bazı esnaf, unutulmaya yüz tutmuş bakırcılık, semercilik gibi meslekleri ayakta tutmaya çalışıyor.
Bölgede kına gecesi, düğün, doğum, bayram gibi özel gün alışverişlerini yapmak ve yöresel yiyeceklerle geleneksel el sanatları ürünleri almak isteyenler, soluğu Merzifon Arastası'nda alıyor. Tarihi çarşıda 300 dükkanda giyimden gıdaya, ev eşyasından lokantaya kadar çeşitli sektörlerde hizmet veren esnaf, geleneksel esnaf kültürünü de yaşatmaya çalışıyor.
Kayseri'de 12. yüzyılda yapımına başlanan ve geçirdiği yangınlar sonucu sürekli yenilenen Kapalı Çarşı, mimarisi, yöresel ürünleri ve nostaljik yapısıyla her dönem ilgi görüyor.
Özelliği nedir?
Doğalgaz ile ısıtılan 800 yıllık çarşı, mimarisi, yöresel ürünleri ve nostaljik yapısıyla yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çektiği gibi her dönem ekonomik hareketliliğini de koruyor.
El arabasıyla sürekli mal taşıyan hamalların, esnafa ve müşteriye çay yetiştirmeye çalışan çaycının da ekmeğini kazandığı tarihi çarşı, alışveriş merkezlerine rağmen önemini koruyor.
Çarşıda neler bulunuyor?
Eskiden yapılan mesleklere göre sokaklarının isimlendirildiği çarşıda 910 dükkanda gıdadan giyime, çeyiz eşyasından mutfak eşyasına kadar pek çok ürün satılıyor.
Eski el dokuması halı ve kilimlerin satışa sunulduğu ve onarımlarının yapıldığı Bedesten bölümü, özellikle yabancı turistlerin uğrak noktaları arasında yer alıyor.
Bir dönemin büyük ticari bölgesi kabul edilen tarihi Muğla Arastası, şehrin tüm temel ihtiyaçlarının karşılandığı 100'ü aşkın dükkanla, bugün dahi halkın vazgeçilmezi arasında bulunuyor.
Özelliği nedir?
Muğla, arastasıyla, tarihi camileriyle, dergahlarıyla, sivil mimari örneği içeren mekanlarıyla ve konutlarıyla tipik bir Türk İslam şehri olması özelliğiyle dikkati çekiyor. Menteşe ilçesindeki tarihi arasta (çarşı), Anadolu Beylikleri döneminden bugüne "yeryüzü cenneti" olarak anılan kültür turizminin de vazgeçilmez noktalarından Muğla için önemini koruyor.
Muğla'nın eski kervan yolu güzergahı üzerinde kuzey-güney, doğu-batı akslarının kesiştiği noktada yer alan geleneksel ticaret merkezi arasta, tarihi dokusu sivil mimari özelliklerini yansıtan, ticari yoğunluğa sahip bir bölge olarak biliniyor.
Çarşıda neler bulunuyor?
Yerli ve yabancı turistlerin yanı sıra üniversite öğrencilerinin de uğrak yeri olan tarihi arastada, unutulmaya yüz tutmuş semerci, ayakkabıcı, berber, nalbur, bakırcı ve sandaletçi gibi farklı meslek dallarından ustalar faaliyet gösteriyor.
Gaziantep'te geçmişte ticari hayatın merkezi olan Zincirli ve Kemikli bedestenleri, yapılan restorasyonlar sayesinde günümüzde de canlılığını koruyor.
Kim tarafından inşa edildi?
Darendeli Hüseyin Paşa tarafından 1718'de L biçiminde yaptırılan Zincirli Bedesten 68 dükkanla varlığını devam ettirirken, Müftü Hacı Osman Efendi tarafından 1865'de yaptırılan Kemikli Bedesten 48 dükkanın olduğu ince uzun mimarisiyle inşa edildiği zamanı yansıtıyor.
Çarşıda neler bulunuyor?
Osmanlı döneminden günümüze kadar alışveriş merkezi (AVM) gibi hizmet veren bedestenlerde, yöresel ürünlerden tekstile ve hediyelik eşyalara kadar çeşitli ürünlerin satışı yapılıyor.
Özelliği nedir?
Zincirli Bedesten'in içi havara, dışı keymıh taşından yapılmıştır. Aslında Zincirli kayıtlarda geçmez, adı Darendeli Hüseyin Paşa Bedesteni'dir. Halk, akşam kapısını kapatırken büyük zincirler bağlandığı için bu yapıya Zincirli Bedesten denmiştir.
Osmanlı döneminin Edirne'deki en önemli çarşılarından Selimiye Arastası, günümüzde de önemini koruyor.
Kim tarafından inşa edildi?
Mimar Sinan'ın ustalık eseri Selimiye Camisi'nin giderlerinin karşılanması için 3. Murat tarafından 1590 yılında yaptırılan çarşı, dükkan kiralarından elde edilen gelirle 428 yıldır vakfiyesine uygun olarak Selimiye'nin masraflarını karşılamaya devam ediyor.
Cami avlusuna bağlanan kapısının yanı sıra güney, kuzey ve doğu cephesindeki giriş kapısıyla Osmanlı'nın klasik çarşı mimarisini yansıtan arasta, 256 metre uzunluğunda 73 kemerle Mimar Davut Ağa'nın imzasını taşıyor.
Çarşıda neler bulunuyor?
Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde çok sayıda ayakkabıcı, yemenici olması dolayısıyla Kavaflar Çarşısı olarak tanımladığı Selimiye Arastası'nda bulunan dükkanlar, günümüzde daha çok şekerlemeci ve hediyelik eşya satan esnafa ev sahipliği yapıyor.
Özelliği nedir?
Tarihi Selimiye Arastası, her sabah esnafın "bereket duası"yla kapılarını açıyor. Selimiye'de sabah namazını kıldıktan sonra çarşıdaki dua kubbesinin altında bir araya gelen esnaf, birbirlerine "hayırlı işler" diledikten sonra asırlık Osmanlı geleneğini dua ederek devam ettiriyor.
Her gün bir esnafın yaptırdığı duaya çarşıdaki vatandaşlar ve yerli turistler de katılıyor.